erop, dat de naam Muijlenburch droeg.
Als je die naam de eerste keer tegenkomt,
veronderstel je nog datje verkeerd leest,
maar als je diezelfde naam in vijf of meer
actes tegenkomt, dan weetje zeker dat
degene die het opschreef wist waarover
hij het had.
De achternamen Muijl, Muijlwijck,
Muijlaert, Mullaert komen voor. Deze
zullen afgeleid zijn van het woord muil,
dat we kennen in melkmuil. Hetwoord
betekent gezicht, snuit en alles wat daar
van afgeleid is.
Er is nog een andere mogelijkheid. Het
Duits woord voor vuilnis is Müll, verne
derlandst is dat mul, zoals het
Woordenboek van de Nederlandse Taal
het zegt onder het lemma 'mul':
Samenst. Huismui, huisvuil; schorsemul,
mul van eikeschors; steenmuil, gruis van
steen, puin; tuijmul, turfmolm, o. a. te
Utrecht het gewone woord (bij GALLÉE,
Geld.-Ouerij. Dia!. 30: türjmül); ivintermul:
„Zaaien op de wintermul, dat is, op de
aarde, die, zonder nadere bewerking in
het voorjaar, nog mul is van de winter
vorst"; zagemul, zaagsel.
Mogelijk komen we dan dichter bij de
ware betekenis van ons Muijlenburch,
soms ook geschreven Mulenburch. Is
daar mogelijk vuilnis gestort, of - en daar
weten ze op de nollen in de Zijpe alles van
- is er vuilnis gebruikt om het land
vruchtbaarder te maken?
Hoe het ook zij, op 3 februari 1592 verko
pen de erfgenamen van Pieter Sijbrant
Aelberts aan Hilbert Jan Aelbertsz
wonende op de Dorpen 'seeckere huijs erue
ende boomgaert daer hij nu ter tijt in uroont
ende Pieter Sijbrantsz innegestorven is staende
leggende opten Dorpe belent met Cornelis
Willem Immes aenden suijden, Cornelis Pietersz
Brouwers erffgenamen met hetTraentgen
aenden noorden enden den Heeremuech (in
andere actes staat hierbij dat het gaat om
de Laan) aenden mesten mits [op voorwaarde
dat] dat de ureijde daer neffens leggende [daar
naast liggend] toecomende Garbrant Verduijn
Garbrantsz wonende tot Hoorn ende den boom-
gaert daer het huijsken op staetgenaempt
Mulenburch over 't erffue aende suijtsijde uan 't
huijs uoorseijd [aan de zuidkant uan dit huis]
een urijpadt [urije doorgang] hebben tot aen den
Heeremuech toe, ende aenden noortsijde uan 't
uoorseijde huijs heeft de uoorseijde (genoemde)
ureijde een urij uregpadt
Op 18 maart 1592, anderhalve maand
later, passeert de transportacte waarin
Willem Holbertsz Corver aan Pieter
Sijbrantsz uit Barsingerhorn een huis
verkoopt dat op de Dorpen staat, onder
de conditie dat 'den ureijde daer nevens leg
gende jegemuoordeüjc toecomende [nu bezit
zijnde uan] Garbrant Duijn tot Hoorn ende den
boomgaert daer 't huijske genaemt de
Muijlenburch op staet ouer 't erue aende suijtsij
de uan 't huijs een urij padt hebben [moet] tot de
Heereurech toe ende aende noortsijde uan 't selue
huijs geeft een ureijde toecomende Garbrant
Duijn een urij uragenpadt...'
Kortom, aan alle kanten moet men
over de verkochte weide heen mogen om
andere stukken land en erven te kunnen
bereiken.
In 1604 staat het huisje er nog steeds,
blijkens de acte van die datum. Op die
dag heeft er een transactie met land
plaats tussen Thomas Jansz Hoofts uit
Warmenhuizen als verkoper en Cornelis
Cornelisz Rentenaer als koper. Jan Jansz
Brouwer, zwager van Thomas Jansz
Hoofts, heeft zich garant gesteld voor
zijn zwager met als onderpand 'omtrent 20
snesen boomgaerts met 't huijsken genaempt
Muijlenburch daerinne staende gelegen binnen
Scagen bij de Dorpe belent met Garbrant Dirocsz
Verduijn aenden suijden, het Traentge ende Neel
Jacobsdr aenden noorden ende Albert
Garbrantsz aenden tuesten...'
Het ziet ernaar uit dat ik in de overige
nog te lezen honderden en honderden
transportactes niet meer 'burchen' zal
tegenkomen, maar wie weet. Ik vond al
zoveel onverwachte zaken, niets verbaast
meer, of in tegendeel juist bijna alles
levert verrassingen op.
Noten
1) De huizen die op
het kaartje staan
langs het Rapendpad
voordat u bij
Rapenburch bent,
stonden er nog niet,
op een na, het laatste
voor Rapenburch,
dat wordt in een acte
vermeld; het betekent
datje langs het
Rapenpad lopend zo
de boomgaard van de
Doelen inkeek, tenzij
Snijders om zijn tuin
een schutting had
staan, zodat dat maar
gedeeltelijk opging.
Ox
2) Het huis kostte
vierhonderd en
twee gulden en vijf
stuivers.
3) Daarvan is op het
kaartje van Zoutman
niets terug te vinden.
13
