deld
jelse vloot
ezien en ver
maakt,
naar Zweden
itvan de
j de
in 1696 werd
admiraliteit.
;f want vanaf
0 staat hij
overleed in
en in de kerk
af met het
ïerinnering
xyl
;te-
nit
el,
n
;ro
n
Een groot aantal van zijn mannelijke
nakomelingen hebben belangrijke posi
ties bekleed bij de Zweedse krijgsmacht.
Willem Jansz Kuyl (+1630 - 1670)
De vader van Johan Kuylenstierna was
Willem Jansz Kuyl die omstreeks 1630
ergens in Nederland is geboren. Deze
was in dienst bij de Zweedse marine waar
hij in 1657 de functie van kapitein
bekleedde. In 1658 nam hij als comman
dant van het schip Rosen deel aan de slag
in de Sont. Kopenhagen werd belegerd
door Karei X Gustaafvan Zweden. De
Republiek der Zeven Verenigde Neder
landen vreesde dat als Denemarken de
strijd tegen Zweden zou verliezen, de
doorvaart door de Sont bemoeilijkt zou
worden en de handel met de Oostzee
landen in gevaar zou komen. Deze
handel vormde de belangrijkste pijler
onder de economie van de Republiek. In
de jaren veertig en tachtig van de 17e
eeuw bereikte de Hollandse handel in
graan uit het Oostzeegebied het
indrukwekkende niveau van 70.000 last
(een last is gelijk aan twee ton). Dat was
genoeg om 650.000 mensen te eten te
geven. Begrijpelijk dus dat raadpensio
naris Johan de Witt de Oostzeehandel de
'moedernegotie' noemt oftewel 'moeder
van alle handel'.
Admiraal Jacob van Wassenaar Obdam
kreeg als opdracht deze voor de
Hollandse economie zo belangrijke han
del te beschermen. Met 41 schepen en
1413 kanons nam de Hollandse vloot het
op tegen de Zweden die 45 schepen en
1838 kanons inzetten. De zeeslag begon
nadat de Zweedse koning persoonlijk het
startsein had gegeven door vanaf kasteel
Kronborg een schot te lossen. Hoewel de
Zweden in de meerderheid waren en
agressief aanvielen werden zij uiteinde
lijk verslagen. Aan Hollandse zijde vielen
er 350 doden en waren er 850 gewonden.
De Zweden verloren 296 manschappen
en telden 503 gewonden.
Michiel de Ruyter, die een belangrijke bij
drage aan de strijd had geleverd, werd
door de Deense koning in de adelstand
verheven.
Wapen Kuylenstierna
Hoewel de slag verloren was werd er ook
aan Zweedse zijde beloond. Vilhelm
Janssson Kuyl (zoals hij in Zweden
genoemd werd), die aan Zweedse zijde
streed verloor zijn schip na een dappere
strijd waarbij een groot deel van zijn
bemanning sneuvelde. Voor zijn dappere
gedrag werd hij bij zijn thuiskomst door
koning Karei X Gustaaf beloond met een
fraaie degen en flinke som geld. Tevens
kreeg hij de toezegging dat hij in de adel
stand verheven zou worden. Helaas over
leed de koning in 1660 zonder zijn
belofte waar te maken.
Het was indertijd niet uitzonderlijk dat
van oorsprong Hollandse zeeofficieren
in Zweedse dienst tegen hun oorspronke
lijke landgenoten streden. In het stan
daardwerkvan E. Wrangel over de
relaties tussen Zweden en de
Nederlanden gedurende de zeventiende
eeuw, lezen we op bladzijde 5
"Menig kundig Nederlander werd in den
Zweedschen zeedienst aangesteld. Bij de
Zweedsche marine zijn de namen niet vergeten
van Anckarhielm, Sjöhielm, Anckarstierna,
Anckarcreutz, Heirmans, Sjöhierta en
Cronhawen. De drie eersten behoorden tot
De Geer's vloot, die werd aangevoerd door
Marten Thijsen (geadeld als Anckarhielm), en
HenrikGerdtsson (geadeld als Sjöhielm).
Diedric Thijsen trad ook in 1644 in Zweedschen
dienst. Verscheidene zijner nakomelingen bewe
zen onder den naam Anckarstierna Zweden
goede diensten op militair gebied; zijn zoon
Cornelis, vrijheer Anckarstierna, was de eerste
Zweedsche schout-bij-nacht - een titel uit
Nederland afkomstig. Opmerkelijk is het, dat
9
