taar te
nden van
■en, dan komt
in het land
n: dorp,
gde plaatsen,
geworpen
mde namen
zijn
gen waarin
men zoveel
:iet alsof je in
lara,
1), met bulten
lewoning
den met
van die
erbonden
heden
n de een naar
eeste) met
n die over
hun beurt
>ten.
aan dat al die
:n zijn door
en
wisten
1 die naam
lam van een
gebruiker
ffiillipsven,
it), dan kom
nstedie
f eigenaar
iet gaat om
jrijs,
opel, de
'ordthetal
stellen is de
p een
de eerste
tis in de
i de heffing
van belasting op een rechtvaardige
manier. De belastingregisters, de
verpondingsboeken, die er waren,
voldeden niet langer. Maar juist in die
verpondingsregisters staan de namen
van die landjes. Hét verpondingsregister
van Schagen stamt uit 1686 en dat heeft
gefunctioneerd tot 1803, toen er een
nieuw register werd gemaakt, dat heeft
gewerkt tot 1832. Vanaf dat moment
werd zoals gezegd gebruik gemaakt van
het nieuw ingevoerde kadaster. Vóór 1686
waren er ook registers in gebruik, voor de
landerijen vanaf 1595, het laatst
hernieuwd in 1632, voor de huizen de
boeken van de generale pacht, te
beginnen in 1605, en vervolgens opnieuw
gemaakt in 1610,1615,1623,1633,1639,
1660,1687,1693 lopend tot 1787. De
boeken van de generale pacht zijn van
belang voor de straatnamen en de
buurtschappen die er in worden
genoemd. Daardoor weten we dat het
Rensgars een betrekkelijk jonge
verbastering is van Trintgast, de
Nieuwstraat ook de Papestraat werd
genoemd, ook het Noord en de Loet een
Lagesij (de noordwestkant) hadden.
De COOG, de Stichting Coördinatie
Onderzoek Oud Geestmerambacht, heeft
de veldnamen uitgezocht, geplaatst en
verklaard van Koedijk, Warmenhuizen,
St. Pancras en Oudkarspel. Een
gigantische klus, die vier prachtige
boeken heeft opgeleverd. De
straatnamen van de Alkmaarse
binnenstad, het oude Alkmaar, zijn op
een rij gezet en verklaard in een boek dat
is uitgegeven ter gelegenheid van een
jubilerend makelaarskantoor. Het heet
'Alkmaar binnen de veste: straatnamen in
historisch perspectief en is geschreven
door Els Ruijsendaal.
Voorbeelden genoeg. Daarnaast is
bekend dat het Meertensinstituut
eveneens doet aan een uitgebreid
veldnamenonderzoek, daarbij gebruik
makend van wat mensen in het veld, wat
leden historische en archeologische
verenigingen en overige liefhebbers
doen.
In het besef dat dit nauwelijks een werkje
is voor een individu, hebben Bert Siezen
en Karei Numan besloten met zijn
tweeën een begin te maken. Regelmatig
zullen ze in de Kakelepost verslag doen
van hun bevindingen. Hoe snel een en
ander zal gaan, weet niemand. Zeker is
dat ze niet over één nacht ijs willen lopen
en verklaringen van namen niet alleen
willen enten op horen zeggen, op actes
enz., maar ook op wat linguïsten weten,
mensen die zich bezig houden met het
onderzoek van veldnamen en
waternamen op historisch-grammaticale
basis.
We gaan aan de gang in de verwachting
dat vele van de namen die nu nog een wat
duistere achtergrond hebben, een
verklaring zullen vinden die
overeenstemt met wat de oorspronkelijke
gebruikers hebben beoogd.
De Kakelepost met
op de achtergrond
de terp Avendorp.
Of is het Avonddorp
zoals op een
oude kaart staat?
Karei Numan en
Bert Siezen zoeken
het voor u uit.
5
