arvan de
t Slotplein, de
en. De truc
:rden op
un spel met
meren
proces-verbaal
eegjohannes
arder bij de
te Alkmaar
hagen de
is te
erkloze Pieter
mmaker Jacob
17-jarige
g. Op 11 maart
de
op verdenking
'n tijdens de
Dor
liein Schagen
et openbaar
lenis nog
1 gedaan. Hij
tl op de
ït het volgens
as op zondag
ngen op de
>enbare
n dit kunnen
iet
de pui van het
aarna
iet dat zij
as na afloop
baar
igd van hun
Fen. Voor
denburg een
lagen
>b
/aarschuwd
i of zes
Drie dagen brommen
was niet zo'n prettig
vooruitzicht.
De uitspraak zou plaatsvinden op
donderdag 19 maart.
Voor de jongens zou dit ongetwijfeld
gevangenisstraf betekenen. Ze konden
amper de kost verdienen en hun ouders,
die het ook niet breed hadden, waren vast
en zeker niet in staat een dergelijke hoge
boete te betalen. Hun jaarinkomen zal
ook niet meer geweest zijn dan honderd a
tweehonderd gulden. Het zag er dus
slecht uit voor de 'misdadigers'.
Deurwaarder Numan
bezorgde de dagvaardingen.
De uitspraak
Op de ige zijn de jongens - waarschijnlijk
met knikkende knieën - de trappen van
het raadhuis waar het kantongerecht
zitting hield, opgegaan.
Kantonrechter D.A. Camerling Helmont
- een jonge beginnende rechter - bleek
het niet eens te zijn met de wijze waarop
in Schagen het betreffende wetsartikel
geïnterpreteerd werd. Naar zijn mening
was deze wet bedoeld om balspelen zoals
kolven en balslaan (kaatsen) tijdens de
kerkdiensten tegen te gaan en niet,
hoewel hij dat niet zei, om jongens te
verbieden te knikkeren, al was het om
geld. Ook was rechter Camerling
Helmont er niet zeker van dat
veldwachter Zwaag de overtreding
tijdens de kerkdienst had geconstateerd.
Hij verklaarde dat het feit, de beklaagden
ten laste gelegd en bewezen, noch
misdaad, noch wanbedrijf, noch
overtreding was. Tot hun grote vreugde
werden de jongens vrijgesproken. De
kosten van het proces kwamen ten laste
van de staat.
Wat zal burgemeester Denijs zuur
gekeken hebben. We kunnen er wel
vanuit gaan dat hij, mogelijk geïnspireerd
door de dominee en enkele ouderlingen,
het onderhavige wetsartikel wilde
toepassen om de jongens eens goed de les
te lezen. Het ging natuurlijk niet om het
knikkeren maar het wedden om geld dat
de heren niet aan stond.
Van de officier van justitie in Alkmaar
kreeg Denijs nog een brief waarin hem de
mogelijkheid tot appel onder ogen werd
gebracht. Hij zal hier wel niet op
ingegaan zijn.
Bron:
RAA,
Schagen 1814-1940,
Processen-verbaal
van gepleegde
overtredingen en
misdrijven, 1818-
1850, inv. nr. 1357.
11
