De Kerkeplaats aan de Nes in Schagen 'aapdeWit
las spraken
donderdag
'oor de
Tante Nel had
racht later.
Laagzijde 53
aten op het
ien gestorven
in Nederland,
Oom Piet was
erij bij De
op de boerde-
ïoest lcalve-
1 ze het kalf
met stro, riep
lfkomen. Zo
Piet bij een
lij hield veel
was had hij
schaal met
lemen, in de
heel mooi
iet hem mee
reen familie
hooi af.
as mocht ik
53 was ik
e helpen op
n ongeluk
>pa was een
ben ik als
n bij drukke-
ordin
een vakantie,
ek snipper-
oen nog
ringen uit
Lus 1956 op
mg bij een
n Huize Maria
'is op 29 juni
a/enis uan
'loeest op
oitserland oer-
De voormalige 'kerkeplaats', aan de Nes no. 32, zo genoemd omdat deze twee eeuwen lang eigendom
was van de 'Roomse Kerk' van Schagen is nog niet zo oud.
Het bouwjaar staat vermeld op een ingemetselde steen aan de noordgevel van de boerderij.
De tekst luidt letterlijk: "Herbouwd door het Roomsch Kerkbestuur van Schagen anno 1860".
De boerderij is dus herbouwd en zijn voorganger moet hier dus voor 1860 hebben gestaan.
Het minuutplan - de oorspronkelijke niet verbeterde versie van de eerste kadastrale opneming van
Nederland (1812-1843) - geeft hierover uitsluitsel. De plattegrond van die oude bebouwing is
duidelijk te zien op de kadastrale kaart uit 1832. Het nummer was Sectie B 209 en dit is zo gebleven
tot het jaar van de herbouw.
De kaart toont het grondplan van een langhuisstolp. Dit type boerderijen zijn de eerste stolpvormen
die in onze regio verschenen. Zij bestonden uit een voorhuis met een zadeldak, met daar tegenaan
gebouwd het stolpgedeelte. In het voorhuis werd gewoond en onder het stolpdak bevond zich
de veestal, de dars en de hooiberg. De inrijdeuren van deze stolpen hadden hun uitrit vrijwel
uitsluitend aan de wegzijde, in dit geval aan de Nes. Die oude boerderij moet er ongeveer hebben
uitgezien als de huidige langhuisstolp op de terp Avendorp.
Hoe oud was de boerderij?
In het register van de Generale Pacht
van Schagen staat, dat in 1687 de
behuizing bewoond werd door Dieu-
wer Willems (Schipper) en haar zoon
en in het verpondingsregister staat de
stolp op naam van de kinderen van
Willem Schipper. In die jaren was de
oude langhuisstolp er dus al. Dat moet
mede een verklaring zijn, waarom de
behuizing aan de Nes zoveel onder
houd behoefde, toen de vrijster Aaltje
Willems Schipper haar bezittingen op
17 oktober 1759 voor 1000 Carolusgul-
dens aan de voogdij van de RK Kerk
van Schagen verkocht.
De verkoopakte van die overdracht is
opgenomen in hettransportregister
van Schagen onder nr. 5904. In deze
akte doen de schepenen Jan Bosman
en Lucas Barsingerhorn, 'conde'
dat voor hen verschenen was, Aaltje
Willems Schipper, meerderjarige
dochter,wonende binnen deze plaats,
dewelke verdaarde verkocht te hebben aan de
kerkvoogden van de Roomsche kerk alhier,
een boerenhuis en erve op de Nes. Groot het
erf 7 sneesen, belend de weduwe van Corne-
lis Graaf ten oosten en Thijs Witsmeer ten
westen.
In 1760 stond op het erf ten westen
van Aaltjes hoeve dus nog de boerderij
van Witsmeer. Deze boerderij stond er
in 1820 niet meer en is vrij zeker afge
broken of verbrand en nooit meer her
bouwd. De boerderij van de weduwe
Graaf staat er nog wel maar is later
ook herbouwd (nu fam. Bremer).
Bij Aaltje's boerderij behoorden drie
stukken groedland die er achter lagen,
groot 16 geersen (i9ars 2800 m2,
I snees 1/12 gars en 1 roe 1/20 snees),
3 sneezen en 10 roeden alle annex de
anderen. Een stuk groedland gelegen
in de Neskaag, groot 4 geersen,
9 sneezen, belendend Pieter Hille-
brand ten oosten en Jan Baasjen ten
westen. Een stuk groedland gelegen
bezuiden de Snevert, groot 8 geersen,
II sneezen en 10 roeden, Gerrit Vries
ten oosten en Sijmen Keet ten westen
en een stukje, groot 3 geers, 8 snees en
10 roeden tussen de Nes en de Snevert,
Gerrit Butter ten noorden en Pieter Bij
korf ten zuiden. Nog een stukje zaad-
land, groot 11 sneezen, 10 roeden bij
Hemkewerf, gelegen tussen het land
van Cornelis Zieuwertsz. Alles tesamen
groot 34 geersen, 6 snees en 10 roeden
(ca. 10 ha.).
"Zodanig als alles behekt en bedoeld is en
met de lijdende en heersende dienstbaar
heden daarbij bezeten, voor de somma van
een duizend gulden vrij en gereed geld".
De huurpenningen en lasten voor het
jaar 1759 zouden voor rekening van de
kopers zijn, aldus het register.
Aaltje verklaarde dat zij de koop
penningen contant ontvangen had
en deed vervolgens eeuwige afstand
11