Schepelingen die gevaren hebben voor de VOC
Van de redactie Informatie over schepelingen die in dienst
geweest zijn van de VOC is te vinden op de inter
netsite van het project "Uitgevaren voor de
Kamers van de VOC" (voc.websilon.nl). Dit is
een initiatiefvan het Nationaal Archiefin
Den Haag en de archiefdiensten in de plaatsen
waar vroeger een Kamer van de VOC was
gevestigd: Amsterdam, Delft, Enkhuizen,
Hoorn, Rotterdam en Zeeland (Middelburg).
Hier kan gezocht worden in een database met
gegevens over de opvarenden van de schepen die
tussen 1700 en 1794 uit de Republiek vertrokken
naar de Oost. De informatie is afkomstig uit de
scheepssoldijboeken.
De originele registers bevinden zich in het
archiefvan de VOC in het Nationaal Archiefin
Den Haag.
Wat kunt u op deze website vinden? En wat kunt
u hier verwachten?
Delft: 50.000 personen, gereed; de scheeps
soldijboeken zijn op microfiche raadpleeg
baar in de studiezaal van het Gemeente-
archiefDelft.
Hoorn: 50.000 personen, gereed.
Rotterdam: 50.000 personen, gedeeltelijk
gereed.
Middelburg: 150.000 personen, invoer start
voorjaar 2002.
Enkhuizen: 50.000 personen, nog niet inge
pland.
Amsterdam: 350.000 personen, nog niet
ingepland.
Scheepssoldijboeken
Scheepssoldijboeken zijn bewaard gebleven
vanaf 1700. Voor elk schip dat vertrok, werd een
apart boek aangelegd. Als een schip meer reizen
naar de Oost maakte, zijn er dus ook meer boe
ken gemaakt.
Scheepssoldijboeken zijn vergelijkbaar met een
hedendaagse salarisadministratie. Voor elk
bemanningslid werd een dubbele pagina op
folioformaat gereserveerd. Daarop staat aan
getekend hoe hij heette, waar hij vandaan kwam,
welke rang hij aan boord bekleedde, wanneer hij
uit dienst ging en waarom, hoeveel hij verdiende,
hoeveel daarvan als voorschot was betaald, met
welk familielid eventuele schulden en tegoeden
konden worden verrekend, enzovoorts.
Niet al deze informatie is geschikt voor ver
werking in de database. Dit is dus uitdrukkelijk
een selectie, die dient als verwijzing naar de ori
ginele bronnen. Als u meer wilt weten overeen
bepaalde persoon, moet u dus het scheepssoldij-
boek zelf raadplegen. Alle originelen bevinden
zich in het Nationaal Archiefin Den Haag.
Geleidelijk worden zij allemaal gemicroficheerd,
zodat ze ook bij de archiefdiensten in de VOC-
steden kunnen worden geraadpleegd.
In de database zijn twee soorten gegevens opge
nomen: over de persoon en over de reis.
Naam (letterlijk uit de bron)
Herkomst (letterlijk uit de bron)
Rang aan boord
Beëindiging van het dienstverband (reden en
plaats)
Scheepsnaam
Nummer van de reis
Nummer in DAS (het standaarwerk Dutch-
Asiatic Shipping in the i7th and
t8th Centuries, Den Haag 1979-1987)
Inventarisnummer van het archief van
de VOC in het Nationaal Archiefin Den Haag
Kamer waarvoor het schip voer
Bestemming
Datum uitreis
Datum aankomst
Pagina 15: VOC schepelingen uit Schagen.
In de database zijn deze uit Schagen afkomstige schepelingen gevonden.
14
