Schager
Elk pand werd bezocht en van de bewoners
werden voor- en achternaam, leeftijd, burger
lijke staat, beroep, kindertal en een aantal
gegevens die verband hielden met de burger
wacht, genoteerd.
Hoeveel inwoners?
Volgens de lijst stonden er op de teldatum
in Schagen 324 panden, waarvan er vijf
onbewoond waren. In de 319 huizen en boer
derijen woonden 255 echtparen, 51 weduwen
en 32 weduwnaars die samen 486 kinderen
hadden. Het aantal ongehuwden bedroeg 126.
Als we deze getallen bij elkaar optellen komen
we aan een totaal van 1205 inwoners. Dit zijn
er dus 107 minder dan volgens de eerste lijst.
Tussen 14 september en 22 oktober zijn er
twee huwelijken gesloten, acht kinderen
geboren en vijf personen overleden. Het grote
verschil valt hieruit niet te verklaren. De oor
zaak zal gezocht moeten worden in het niet
meetellen van de ongetrouwde volwassen
vrouwen. Onder de 126 ongehuwden in de
lijst vinden we tien zelfstandig wonende
vrouwen. Als we ervan uitgaan dat er in
Schagen ongeveer evenveel ongetrouwde vol
wassen mannen als vrouwen waren, is het
raadsel van de ontbrekende inwoners opge
lost. Deze vrouwen waren niet belangrijk voor
het register. Zij waren te oud om als kind
meegeteld te worden en hun inkomen was
veelal te laag om bij te kunnen dragen in de
kosten van de gewapende burgerwacht.
Vermoedelijk werkten zij als hulp in de huis
houding of als 'boerenmeid' tegen een karig
loontje en vrije kost en inwoning.
Schager namen
Onder welke namen waren de Schagenaars
bekend? Als het kind geboren is moet het een
naam hebben. Dat is tegenwoordig niet zo
eenvoudig; voornamen zijn modegevoelig.
Hoewel er talrijke boeken in de handel zijn
met suggesties voor voornamen, wordt er
Ons raadhuis heeft een vestibuul,
En daarin staat een zitje.
Het is een hardee, houten bank
Maar toch - neem plaats, ik bid je!
't Is tochtig, hier en vochtig koud,
Een 'wachtzaal' als een kelder;
Een voordeel weet ik maar vam 't ding;
Het is er schoon en helder.
Vandaar ook, dat je met gemak,
- verveel je je een beetje -
De Schager namen lezen kunt,
Daar op die lijsten, weetje!
't Is aardig, maar je kunt daarbij
Gekleurde burgers vinden:
Een Geel, een Rood, een Bleek, een Blaauw,
Een Bruin, een Wit, m'n vrinden.
Je vindt er beestenamen ook,
Als Rotgans, Snip en Raven;
We noemen nog de Haan er bij,
Om ons bewijs te staven.
Je leest er vakken, veel in tal,
Houtkoper, Bakker, Dekker,
Een Boer, een Zeeman, Kuiper, Smit,
We misten nog een Wekker.
Een Visser, Timmerman, de Waard,
Een Tuinman en een Pater,
We hebben Honing, Bier en brood,
Ontberen echter water.
Doch Ruig en Breed en Mooij en Groot,
Vindt men genoeg in Schagen.
En Wijn ook, en een Hoogendijk,
Maar die is oud van dagen.
We missen Prins nog Hertog hier,
De Beurs is maar voor 't noemen,
We hebben Schoorl en Castricum,
Wie zou zo'n plaats niet roemen?
We hebben Noorden, Buiten, Streek,
Een Buis om kou te stuiten.
En dan een Sleutel, nog tot Slot,
Waarmee we kunnen sluiten.
Schagen, 18.9.1891
G. Dignum
Uit het familiearchief van
WJ. Schoordijk-Dignum
7
