Lezing
Skelet bijna
190 jaar oud
2
Lezing: De Brits-Russische inval in Noord-Holland in
1799; een vergeten oorlog, vlak om de hoek.
door De Stichting Herdenking 1799
op donderdag 13 januari 1994
in het Oude Slot, aanvang 20.00 uur
entree: niet-leden 3,50
In 1789 breekt in Frankrijk de revolutie uit.
Tien jaar later, in 1799, is er ook in ons land veel
veranderd. Ons land heet nu Bataafse Republiek en is dik
bevriend met Frankrijk. Het is echter vooral een dure
vriendschap waarvan de kosten voor rekening van de bur
gers komen. Bovendien komen door deze vriendschap handel
en scheepvaart volledig stil te liggen.
Vooral de Engelsen zien met lede ogen hoe Europa onder
de invloed van de Fransen komt. Zij zinnen op aktie. Op
27 augustus 1799 is het zover. Britse troepen landen bij
Grote Keeten op de Noordhollandse kust. Er volgt een
felle veldslag die zich o.a. in de Zijpe afspeelt, waar
na het Bataafse leger zich terugtrekt richting Hoorn.
Ook in Den Helder ruimen de Bataafse troepen het veld.
Op 10 september 1799 arriveren de Russische troepen in
Den Helder.
Daarna gaat er echter van alles mis. Het weer zit te
gen; het platte open landschap biedt weinig beschutting
tegen de aanhoudende regen. De poging om de smalle
strook land tussen de Noordzee en het IJ te passeren
mislukt jammerlijk. Er volgen zeer bloedige veldslagen
in en bij Bergen en Castricum. Men spreekt van 10.000
doden en gewonden. Begin oktober, nog geen twee maanden
na het begin, is de hele operatie ten einde. Men onder
handelt en op 30 november 1799 zijn alle Engelsen en
Russen weer uit Noord-Holland vertrokken.
Deze oorlog heeft zich bijna letterlijk om de hoek van
Schagen afgespeeld. Niet alleen kan men hier de
gevechten in de Zijpe bij wijze van spreken zien en
horen, maar de Engelse soldaten zijn ook enige tijd
ingekwartierd ge- weest in het leegstaande slot. Ze
schijnen er danig in te hebben huisgehouden. Schagen
heeft dan weliswaar niet onder vuur gelegen, maar de
bevolking zal ongetwijfeld de lasten van deze
inkwartiering hebben gevoeld en waar- schijnlijk was men
blij toen alles achter de rug was.
De Stichting Herdenking 1799 streeft ernaar deze
'vergeten oorlog' meer bekendheid te geven, o.a. door
lezingen als deze. Bovendien wil men de inval van de
Engelsen en Russen in 1799 met tal van aktiviteiten
herdenken
DEN HELDER - Het skelet
dat zaterdag op de vloedlijn van
het Helderse strand dichtbij de
gemeentegrens met Callantsoog
is gevonden, dateert waarschijn
lijk uit 1799. Het werd gevonden
op een plek die vroeger 200 meter
landinwaarts lag. Er zijn bij het
geraamte een knoop en een mus
ketkogel gevonden die erop dui
den, dat het skelet dat van een
krijgsman is, die omkwam bij de
landing van Engelse troepen in
augustus 1799. De Gravendienst
van de Koninklijke Landmacht
zal proberen uitsluitsel te geven
over de nationaliteit ervan.
