werd ook een electriciteitsbedrijf gesticht dat electrische stroom
doorverkocht.
Rond de gemeentelijke lichtbedrijven hebben zich in Castricum
vele conflicten voorgedaan. Interessant genoeg om er nog eens
afzonderlijk aandacht aan te besteden. De eerste directeur werd
in 1920 al ontslagen. In 1921 werd de heer J. van Hoeve
directeur, die in alle stormen rond zijn bedrijf overeind
is gebleven. Over het wel of niet opheffen van het gasbedrijf en
de gasprijzen waren de inwoners en ook de gemeente-raads
leden het zeer oneens. Er zijn tijden geweest dat het dorp zo
verdeeld was dat men als voorstander van opheffing geen klant
kon zijn van een bakker die er tegen was. De discussies in de
gemeenteraad waren opzienbarend.
Het electriciteitsbedrijf werd in 1936 door het PEN overgeno
men, terwijl in 1942 Castricum werd opgenomen in het met
Hoogovengas voorziene verzorgingsgebied van de gemeente
Beverwijk.
Waterleiding
Op 22 september 1922 werd voor de raadsleden een informatie
avond gehouden over de waterlevering. De directeur van het
P.W.N., de heer J. van Oldenborgh, zette uiteen dat in de
bouwverordening zou moeten worden opgenomen dat iedereen
die binnen 40 meter van de leiding bouwt verplicht was om aan
te sluiten, tenzij burgemeester en wethouders ontheffing
zouden verlenen als men reeds goed water had.
In 1924 werd de bouwverordening op deze wijze aangepast en
konden vele pompen en welputten worden opgeheven.
Toch heeft een en ander nog wel de nodige weerstanden
opgeroepen. Tegen inwoners die vooral vanwege de kosten,
weigerachtig bleven aan te sluiten nadat het water uit eigen
bron was afgekeurd, moest in veel gevallen proces-verbaal
worden opgemaakt.
De wateronttrekking door het P.W.N. in het duingebied had
overigens ernstige gevolgen voor de vele tuinders die daar hun
land hadden.
Onderwijs
Het onderwijs is vanouds een belangrijke zorg voor de
overheid. Dat de school in vroeger tijden onder één dak met het
regthuys was gevestigd, waarna nog tot 1935 het school
hoofd zijn woning in het huidige gemeentehuis had, is daarvan
wellicht een illustratie. Vaak hadden de schoolmeesters ook
nog veel andere functies, zoals gemeentebode en klokkenist.
Nadat in vroegere eeuwen in het regthuys en de Hervormde
kerk les werd gegeven, kwam in 1854 het eerste schoolgebouw
totstand naast het gemeentehuis aan de Dorpsstraat. Het eerste
schoolhoofd aldaar was meester Ludewig. In 1904 werd in
Bakkum de tweede openbare school gebouwd, waarvan
meester Nijssen hoofd werd. Vermeldenswaard is dat de grond
aan de gemeente werd geschonken door prinses Von Wied.
In 1919 deed het bijzonder onderwijs zijn intrede door de bouw
van de R.K. Meisjesschool aan de Alkmaarderstraatweg; een
jaar later gevolgd door de R.K. Jongensschool (Pius X school).
In 1932 besloot de gemeenteraad de school aan de Van
Oldenbarneveldtweg beschikbaar te stellen aan het christelijk
schoolbestuur en de leerlingen van het openbaar onderwijs uit
Bakkum tijdelijk in het schoolgebouw bij het raadhuis onder te
brengen.
De raad aarzelde om uitvoering te geven aan het principe-be
sluit tot stichting van een centrale openbare lagere school, dit
vanwege de slechte economische omstandigheden.
Burgemeester en wethouders slaagden er niet in de raad te
overtuigen van de noodzaak tot nieuwbouw. Raadslid P. Twisk
stelde tijdens een van de vele beraadslagingen, dat toen hij
vroeger op school ging, aan honderd kinderen in één klas les
werd gegeven en dat het onderwijs toen niet slechter was als nu
Op 13 oktober 1932 vergaderden twee leden van het college van
gedeputeerde staten de heren A. H. Gerhard en J. B. Bomans
in het geheim met de gemeenteraad. Zij maakten de raad
duidelijk dat er geen goedkeuring aan de tijdelijke samenvoe
ging van de beide lagere scholen zou worden gegeven, indien de
bouw van een nieuwe centrale openbare lagere school zou
worden uitgesteld. In dat geval moest een nieuwe christelijke
school gebouwd worden. Tesamen met de kosten van een
opknapbeurt van de school aan de Dorpsstraat zou de
gemeente dan nog duurder uit zijn. Deze argumenten gaven de
doorslag en al op 21 oktober 1932 werd besloten tot de bouw
van de nieuwe school. Een jaar later kwam het gebouw gereed.
Nu is het nog steeds in gebruik en wel bij de J. P. Thijsse-
scholengemeenschap
Begin 1934 werd besloten het oude schoolgebouw aan de
Dorpsstraat met spoed te slopen, uit vrees voor vandalisme.
Recreatie
In 1919 is de vereniging „Castricum Vooruit" opgericht,
welke niet alleen de bevordering van het vreemdelingenverkeer,
maar ook de ontwikkeling van het dorp ten doel had.
De gemeentesecretaris Van Lunen was tevens secretaris van
deze vereniging. Ere-voorzitter was burgemeester Lommen.
In het provinciaal verslag over 1920 wordt voor het eerst
officieel melding gemaakt van het gebruik van een terrein
tegenover Johanna's Hof voor ontspanning.
Aan 11 dames en 9 heren werd vergunning verleend tot
kamperen. Het bezoek nam snel toe en in 1927 kwamen de
eerste permanente voorzieningen op het terrein in de vorm van
drie toiletgebouwtjes en een wachthuisje.
Ook het strandbezoek kwam op gang. De gemeente huurde in
1921 100 meter strand voor het plaatsen van tentjes voor
„ververschingen". De bestrating van de Zeeweg in 1922 vanaf
het kruispunt Heereweg tot het Commissarishuis en in 1925 het
overige deel heeft vanzelfsprekend de ontwikkeling van
Castricum tot vacantieoord zeer bevorderd.
In 1925 werd op het strandplateau een houten paviljoen
Armeria gebouwd. In 1930 werd dit vervangen door het fraaie
badhotel Armeria, dat in de oorlogsjaren is afgebroken. Van
herbouw is tot nu toe niets gekomen. Nog steeds streeft het
gemeentebestuur naar een bescheiden aanvulling van de accom
modatie te Castricum aan Zee.
Het ontstaan van een nieuw Castricum
Tussen 1860 en 1880 steeg het aantal inwoners van 1150 tot
1574, door een toenemende agrarische welvaart. De afzet
mogelijkheden werden verbeterd door de opening van de
spoorlijn Haarlem-Alkmaar in 1876. Tussen 1905 en 1930
veranderde er veel in Castricum. Het inwonertal nam snel toe
van 2076 in 1905 tot 5500 in 1930. Castricum veranderde van
een overwegend agrarisch dorp tot een dorp van gepensioneer
den en renteniers, terwijl ook de eerste forensen zich vestigden.
(In 1927 telde Castricum 74 forensen). Ook de stichting van het
provinciaal ziekenhuis in 1909 is, in verband met het talrijke
ziekenhuispersoneel, een factor van betekenis geworden in de
ontwikkeling van Castricum. In de jaren twintig begint het
dorp voorts op te komen als vakantieoord.
In de jaren dertig, met grote problemen tengevolge van de
crisis, heeft de verandering van Castricum tot stedelijk
forensendorp zich definitief voltrokken. Het aantal inwoners
van Castricum steeg in 1940 tot 8412.
In de 2e wereldoorlog werden op last van de Duitse bezetting
265 woningen afgebroken, dit in verband met de kustverdedi
ging. Karakteristieke panden en fraaie boerderijen gingen
verloren. Ook door de evacuatie van grote delen van het dorp
heeft de bevolking in de oorlogsjaren veel geleden.
8
