-42-
De Molentocht van de Leijermolen is op dit kaartje van Dou in zijn verbrokkelde
toestand toch gemakkelijk als een oorspronkelijk verlengstuk van de Herbergsloot te
zien. Met een klein stippellijntje is dat door mij aangegeven.
Of alle percelen met boerderijen hier correct zijn getekend is de vraag. Maar de
Koetenburg, waaraan in ons vorige blad zoveel aandacht is geschonken, klopt gelukkig
precies.
De afvoersloot van de Oude Niedorpermolen
kruist de Leijerdijk bijna nog op dezelfde wijze
als in onze tijd (zie R). Daar zijn enkele percelen
ingetekend, maar een eventuele voorganger van
de geboorteboerderij van de heer Steen schijnt
nog niet voorhanden.
Verder kan aan dit verhaal nog worden
toegevoegd dat onze Schulpweg (genoemd naar
de vroegere schelpverharding) eigenlijk tot de
Leijerdijk moet worden gerekend. Deze naam
blijkt verschoven naar de voormalige provinciale
weg, bij ons beter bekend als de Nieuweweg.
Van de Leijerdijk kan nog worden opgemerkt
dat deze oorspronkelijk zeer waarschijnlijk
helemaal geen polderdijk is geweest, maar al
aanwezig was voordat het land zo omstreeks
1500 geleidelijk in polders werd opgedeeld. We
denken hierbij even terug aan de
wetenschappelijke verklaring van de naam
Terdiek. In de 14e eeuw genoemd als 'Op der
Deeke', een plaats waar 'riet met aangezette
ruigte' de hoofdtoon zette. Je denkt dan aan
resten van waterplanten, takken en andere
achter het geboortehuis van Pieter Steen rommel die in het riet op de oude kreekrug
bevindt. De Oude en de Nieuwe bleven hangen. De Leijerdijk zou dan in eerste
Niedorpermolen bemaalden de zogeheten
Niedorperpolder. instantie zijn opgeworpen om het voortdurend en
gedeeltelijk overstromen van het aanliggend
Niedorper gebied tegen te gaan. Maar het dijkje zou ook, heel misschien, vanaf den
beginne bedoeld kunnen zijn als een relatief droge verbinding tussen Nieuwe Niedorp
en de zijdewind (die lange binnendijk die ook functioneerde als zowel dijk als weg).
Blokhuizen
We maken even een sprongetje naar de zijdewind ten noorden van het dorp Zijdewind
ter hoogte van de zijweg naar Dirkshorn. Daar bevindt zich dat altijd intrigerende
'gehuchtje' Blokhuizen, dat zeer waarschijnlijk genoemd is naar zo'n kleine
verdedigingspost die indertijd een blokhuis werd genoemd. Het lag nogal voor de hand
om de functie in verband te brengen met zowel Schagen als de Tachtigjarige Oorlog.
Intussen duiken er echter gegevens op die een totaal andere kijk mogelijk maken. Het
blijkt dat een deel der landerijen op deze plek heeft toebehoord aan een Alkmaarse
instelling: nota bene een Alkmaars vrouwenklooster. Het lijkt erop dat de stad
Dit is een foto van de uitwatering van de Oude
Niedorpermolen richting het kanaal. Er wordt
nu nog steeds uitgewaterd, zij het door een
nieuw gebouwd automatisch gemaal dat zich
Historisch Niedorp, informatieblad 2011 nr. 2