Vervolgens nemen we de kenmerkende dialectische uit- spraak onder de loep: streetweg straatweg; sdenen stenen; hewwen hebben; oaeire eieren; suiwker suiker; alliendig alleen; ink inkt, trosk trots. Ten slotte nog een enkel voorbeeld van (afwijkend) grammaticaal gebruik: beuren gebeuren; an de reed uit rijden (gaan); weest hewwen zijn geweest; zitten kennen kunnen zitten. Pannekeet wijst ook bij wat Frederica heeft genoteerd op inconsequenties: bijvoorbeeld vaeder, met een lang gerekte e, naast snaartje, met een lang gerekte aa. Blijk- baar was (destijds) het 'Kennemers' niet zo zuiver en trad een vermenging van van diverse uitspraken op- Op het eerste gezicht hebben het Westfries (W) en het "(Noord-) Kennemers" (K) veel overeenkomsten. Maar Pannekeet maakt duidelijk dat er ook veel aanwijs- bare verschillen zijn. Voorbeelden: aevond (K) - eivond (W); oaeire (K) - aaieren (W); street(weg) (K) - streit(weg) (W); hai heb (K) - hai het (W). Daar komt nog bij dat er binnen het Westfries nog veel varianten aanwezig zijn. Het voltooid deel- woord, bijvoorbeeld 'gedaan', werd/wordt in het Westfries con sequent zonder 'ge-' uitgesproken. In het (Noord-) Ken nemers komt dat ook wel voor (beurd), maar daarin treft men ook varianten aan zowel met 'ge' als met 'e' ('elopen', bij Beets). Uw reacties horen we graag (red.). Ten slotte Uit het bovenstaande kan worden aangenomen dat in vroeger tijden (tot de Eerste Wereldoorlog?) in Noord- Kennemerland, in Heiloo, een Kennemer dialect werd gesproken door de plaatselijke agrarische bevolking14. In de loop der tijd, door een veranderende samenstel- ling van de bevolking, door de overheersing van het Standaard- nederlands en andere talen lijkt het Kenne mer dialect definitief uit Heiloo verdwenen te zijn. Maar tenminste een woord verraadt dat men inwoner van Heiloo is of is ge weest (en niet van bijvoorbeeld 'Twello' of 'Hoenderloo'): de dikke 'If en het slot- accent bij de uitspraak van "Heilloo!". Afb. 5: Frederica, 1917. Uit: Veronica H. Besteman-Burgering, De mensch plooit zich algauw naar den toestanden, 2008 20 <sni

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Heylooer Cronyck | 2016 | | pagina 22