denkbeeld hebben van mijn tegenwoordige voldoening, daar ik reeds niet meer
weet, of ik nu den autheur meer lief hebbe om den mensch of den mensch om
den autheur. O beloof mij toch, liet nu niet bij dit vluchtige bezoek te zullen
laten, maar dikwijls onder de schaduw van een dak binnen te gaan, dat zoo
dikwijls en met zooveel liefde uw naam hoort noemen."8 8 Hasebroek verwachtte
dat Potgieter die datum een jaar later zou komen vieren: "Weet gij nog wel? de
24ste Augustus 1837 staat met gouden letteren in het boek van mijn leven
gedrukt. Toen was het dat het licht van uw aanschijn voor 't eerst over mijn pad
straalde. Misschien was het bijgeloof, en de liefde is immers altijd wat bijge-
loovig? maar wij dachten, het moest zoo zijn. Ja zeker! gij kwaamt dien dag bij
ons vieren. Zult gij 't niet kinderachtig vinden als ik u beken dat er een schotel
meer was aangerecht? maar de stoel werd weggezet, het couvert werd wegge
nomen, en nooit waren wij meer alleen, 't Was een nare, treurige dag."89
Zoals Drost Potgieter tot de kritiek en het proza gebracht had, wees Potgieter
Hasebroek de weg tot deze genres. Na zijn breuk met Potgieter keerde Hasebroek
weer terug tot de poëzie. Kritieken schreef hij niet meer. Potgieters invloed op
Hasebroek is dus slechts tijdelijk geweest. Dat er teveel verschil tussen de domi
nee en de liberaal was om tot langdurige samenwerking te komen, openbaarde
zich al vroeg in de briefwisseling. Ook in hun karakter waren grote verschillen.
Beets zei over Potgieter: "Een meegaand man was hij echter niet. Zelden en
ongaarne was hij het met iemand eens, en buitengewoon sterk waren zijn anti
pathieën, onverzoenlijk zijne vooroordeelen; er was veel dat hem ergerde, en wat
hem ergerde, ergerde hem hevig; wat hem ééns geërgerd had, bleef hem lang
bij."9° Hasebroek met zijn zacht karakter vond Potgieters recensies vaak te hard
en partijdig en hij stelde minder strenge eisen aan de kunst, evenals Beets:
"vergun mij met de hand op het hart te zeggen, dat ik niet geloof, dat gij de
kunst liever hebt dan wij [Beets en Hasebroek], Gij hebt haar slechts anders lief.
Gij als een minnaar zijn coquette lastige minnares; wij als de man zijn gezellige
volgzame huisvrouw."9 1 Toch stelde Potgieter hoge prijs op Hasebroeks mening
en gebruikte die vaak voor zijn eigen recensies. Daarnaast had hij hem nodig om
Beets in zijn Gids- en Tesselschade-stal te houden: zonder Hasebroek zouden de
twee hanige naturen elkaar veel eerder aangevlogen zijn.
Tot een breuk met Hasebroek kwam het bij de recensie van Hasebroeks ge
dicht "Victoria". Dit vers was in eerste instantie bedoeld voor Tesselschade en
Potgieter had het al geaccepteerd en er een gravure bij besteld. Plotseling brak hij
de voorbereidingen voor Tesselschade af, en Hasebroek gaf het vers toen door
