In het artikel HET EINDE VAN DE GEMEENTE WIMMENUM wordt gespro
ken over de gemeente Wimmenum maar wat waren nu eigenlijk de gemeente
grenzen? In de loop van de geschiedenis zijn deze grenzen met enige regelmaat
gecorrigeerd. Hoewel het niet altijd even duidelijk was waar de grens liep, pro
beren wij u in dit artikel een indruk te geven van het gebied dat door de gemeen
te Wimmenum werd beslagen.
Rob Leijen
DE GRENZEN VAN WIMMENUM
Oorspronkelijk besloeg Wimmenum het gebied tussen Bergen in het noor
den, de zee in het westen, Egmond in het zuiden en Alkmaar in het oosten.
In het zuiden werd Wimmenum begrensd door het Wimmenumerzwet
(zwet grenssloot) welke lag op de plaats van de Tichellaan, nu Tiggellaan
geheten. Verder naar het westen vormde een Banweg, nu Nachtegalenpad,
de grens die verder via de Nollen in een rechte lijn tussen de palen 37 en 38
op het strand uitkwam. In het noorden vormde de Roosloot (grenssloot,
rooien in de betekenis van het trekken van een grens, rooilijn) tussen de
Franschman en de ringsloot van de Bergermeer de grens. Vanaf ca. 1400
wordt gesproken over Noord-Wimmenum en Zuid-Wimmenum. Het vast
stellen van deze grens heeft heel wat voeten in de aarde gehad. Uit deze
periode stamt ook de benaming Klampduin (klampen ruziemaken) voor
het hoge duin ten westen van de Herenweg tegenover de Banweg. Na de
splitsing wordt het noordelijk deel bij Bergen gevoegd en blijft het zuide
lijk deel haar zelfstandigheid behouden. De grens tussen Noord- en Zuid
Wimmenum loopt vanaf de Wimmenumervaart via de Banweg, over het
klampduin door het duingebied naar het strand. In 1464 werd bepaald dat
de grens moest lopen tussen de Banweg en de Cosmas- en Damianuskapel
aldaar, rechtdoor (pal west) naar zee. Om precies te zijn vanaf het punt
"twee roeden, ses voeten en drie duymen Hontshosch maat hesnyden de
muur aan 't Westeynde van 't Capel"Op deze grens werden toen zeven
houten palen geplaatst. Desondanks is er nadien nog vaak over de kwestie
gebakkeleid. In de 18e eeuw vervingen stenen ban- of grenspalen de houten
voorgangers. Geheel volgens deze oude overeenkomst volgde de grens een
kaarsrechte lijn welke op het strand tussen de palen 35 en 36 uitkwam. In
het jaar 1811 wordt (Zuid-)Wimmenum alsnog bij Bergen gevoegd maar dit
blijkt van korte duur want reeds in 1815 krijgt (Zuid-)Wimmenum haar
44
Geestgronden, 14 (2007), nr. 2/3
