DE COSMAS EN DAMIANUSKAPEL
Een 18de-eeuwse verkenningstocht
Het belangrijkste gebouw van Wimmenum was lange tijd niet Schuylenburg, het
(helaas verdwenen) regthuis of de Wimmenumermolen, maar de Cosmas en
Damianuskapel. Deze devotiekapel, gesticht omstreeks 1230, hield in verschil
lende gedaanten tot 1865 stand.
Frits David Zeiler
In het jaar 1740 besloot de Alkmaarse kroniekschrijver Gijsbert Boomkamp
om 'de tegenswoordige gesteltheidf van zijn stad en de dorpen in de omge
ving in woord en beeld vast te leggen. Samen met een paar vrienden trok
hij van plaats naar plaats, tekende er markante gebouwen en verzamelde
topografische en historische bijzonderheden. Uiteraard begon hij met
Alkmaar zelf. Maar ook de Egntonden kwamen spoedig aan de beurt; het
besef dat er een speciale band bestond tussen de stad met zijn vele markten
en de inmiddels geruïneerde abdij was in Boomkamp's tijd nog sterk aan
wezig. Liefst dertig pagina's van zijn manuscript wijdde hij aan Egmond
Binnen, Egmond aan den Hoef en Egmond aan Zee, inclusief aparte para
graafjes over Rinnegom, de Egmondermeer en de Bovenpolder. Omdat hij
enkele pagina's blanco had gelaten, kon hij anderhalf jaar later nog de nodi
ge bijzonderheden invoegen over de 'torenval' van Egmond aan Zee op 24
november 1741
Maar het noordelijkste stukje van de oude parochie Egmond, Wimmenum,
werd pas behandeld onder Bergen. Dit kreeg in totaal negen pagina's toebe
deeld, inclusief de Bergermeer en het Huis Ramp. De voornaamste beziens
waardigheid van de buurt, de 13de-eeuwse Cosmas en Damianuskapel,
stond immers juist op Bergens grondgebied, in Noord-Wimmenum of het
Woud. Zoals bekend werd het Wimmenumer territoir, dat zich oorspronke
lijk uitstrekte van de Tiggellaan in het zuiden tot de Roosloot in het noor
den, kort vóór 1400 in tweeën gedeeld. Daarbij kwam het noordelijk deel
onder de heerlijkheid Bergen; het zuidelijk deel, aan de andere zijde van de
Banweg, zou voortaan de zelfstandige heerlijkheid Wimmenum vormen.
Het kapelletje lag vlak ten noorden van deze Banweg, schuin achter het
markante houten huis 'De Peppels'. Laten we eens horen wat Boomkamp
er van zegt.
Geestgronden, 14 (2007), nr. 2/3
93
