Aankoop van de hoge heerlijkheid Wimmenum
In 1679 kocht Jan Six de hoge heerlijkheid Wimmenum van de erfgenamen
van de Overijsselse edelman Unico Ripperda. Unico had Wimmenum eer
tijds geërfd van de familie van zijn moeder Alijd van der Boekhorst.'
De hoge heerlijkheid Wimmenum bestond zowel uit duinen als uit polders,
waarbij het poldergebied ongeveer twee keer zo groot was als het duinge
bied.
Jan Six lijkt aanvankelijk serieuze plannen gehad te hebben met zijn pas
verworven heerlijkheid. In februari 1681 maakte de architect Adriaan
Dortsman op verzoek van de nieuwe heer namelijk enkele ontwerpen voor
een buitenhuisje en een gerechtsgebouw in Wimmenum.' De in Vlissingen
geboren Adriaan Dortsman (ca. 1635-1682) was in 1652 al meester-tim-
merman. Hij studeerde in 1658 wiskunde in Leiden en was als architect
onder andere verantwoordelijk voor de nieuwe verdedigingswerken van
Naarden. Adriaan Dortsman vertegenwoordigde een stroming die ook wel
de 'strakke stijl' in het Hollandse Classicisme wordt genoemd. Vanaf 1665
werkte hij in Amsterdam, alwaar Jan Six zijn beschermheer werd. De nieu
we ronde Lutherse Kerk in Amsterdam is één van de belangrijkste werken
van Adriaan Dortsman. In 1669 bouwde hij voor Jan Six een huis aan de
Herengracht in Amsterdam (tegenwoordig Herengracht nr. 619). Dit huis is
in de negentiende eeuw sterk veranderd, maar de vensterindeling met drie
vensters is nog altijd herkenbaar. Gezien zijn relatie met Adriaan Dortsman
is het niet vreemd dat Jan Six na het verwerven van de hoge heerlijkheid
Wimmenum opnieuw bij deze architect aanklopte om enkele gebouwen te
ontwerpen. Er zijn vooralsnog geen aanwijzingen dat de ontwerpen voor
het buitenhuisje en het gerechtsgebouw ook daadwerkelijk zijn uitgevoerd.
Mogelijk speelde het overlijden van Adriaan Dortsman in 1682 daarbij een
rol.
Na deze pogingen van Jan Six om Wimmenum verder te ontwikkelen lijkt
de betrokkenheid van de familie Six met deze hoge heerlijkheid geleidelijk
aan steeds minder te worden. Er zijn op dit moment in ieder geval geen
aanwijzingen dat Jan Six en zijn nakomelingen na 1682 nog vaak in
Wimmenum zijn geweest. Het nageslacht van Jan Six bleef namelijk
gewoon in Amsterdam wonen. De hoge en vrije heerlijkheid Wimmenum
was voor hen hoofdzakelijk een bron van inkomsten. In de loop der tijd
werden diverse stukken van het poldergebied verkocht, totdat uiteindelijk
alleen nog een duingebied van ongeveer 368 hectare over was.
Geestgronden, 14 (2007), nr. 2/3
85
