gevolgd door een formele wapenstilstand bij de Renville-overeenkomst).
Hiermee kreeg wat tot dan als een interne Nederlandse kwestie werd
beschouwd een internationaal karakter.
De tweede politionele actie werd eind 1948 (19 december 1948-5 januari
1949) ondernomen om de Republiek te dwingen tot samenwerking met het
Nederlandse bestuur bij de uitvoering van de deelstatenpolitiek, zoals vast
gelegd in de Overeenkomst van Linggadjati. De bedoeling van de
Nederlandse regering (het Kabinet-Drees/Van Schaik) was het nieuwe
Indonesië te organiseren op federale basis onder behoud van nauwe staat
kundige banden met Nederland. Ook speelde irritatie over herhaalde
Republikeinse bestandsschendingen een rol.
Bij deze actie (Operatie 'Kraai') werd Jogjakarta (Yogyakarta) rechtstreeks
aangevallen en de Indonesische regering, met president Soekarno aan het
hoofd, gevangengenomen. Verder werden alle grote plaatsen en verbin
dingswegen op Java bezet. Deze Nederlandse poging de Republiek in feite
te vernietigen, mislukte door opnieuw ingrijpen van de VN, internationale
boycotacties van Nederlandse schepen en vliegtuigen en een hardnekkige
Republikeinse guerilla die pas in augustus 1949 door een nieuwe wapen
stilstandsovereenkomst werd beëindigd. Uiteindelijk erkende Nederland
onder zware druk van de VS de onafhankelijkheid van Indonesië en teken
den koningin Juliana en President Soekarno op 27 december 1949 de onaf
hankelijkheidsverklaring. Nieuw Guinea (het westelijke deel) bleef onder
Nederlands bestuur. Naderhand begon Indonesië ook aanspraken te maken
op dit laatste restje Nederlandse kolonie in dit werelddeel. Na opnieuw
door de internationale gemeenschap tot afstand van zijn voormalige kolo-
niëen te zijn gedwongen, tekende Nederland op 15 augustus 1962 in New
York een vredesakkoord. De overdracht van Nieuw-Guinea aan Indonesië
vond plaats op 1 mei 1963.
Ook vanuit de Egmonden vertrokken enkele tientallen jongens om in
Nederlands-Indië dienst te doen. Van hen kwamen 4 personen om. Het ver
haal van deze militairen wordt hieronder vertelt.
Geestgronden, 13 (2006), nr. 1
25
