Na gelukkige jaren in Australië keerde het toen zes zonen en drie dochters
tellende gezin in 1968 op initiatief van vader Henk weer terug in Nederland.
„Emigreren is mooi als je geen familie achterlaat. Wie gehecht is aan zijn
familie moet niet emigreren", concludeert Agatha Beukers. De uitgave is ge
drukt door drukkerij Belleman, Egmond. Dat is geen toeval. Eigenaar Remi
Beukers is de oudste zoon van de schrijfster en ook de jongste zoon Donald
werkt voor het bedrijf. (De uitgave kost 12,50 euro of 14,50 euro inclusief
porto en is te bestellen bij: Agatha Beukers, Kerklaan 11, 1935 EV,
Egmond-Binnen, tel. 072-506.1187.)Q
Bleekneusjes en koloniehuizen
De een had er de tijd van zijn leven, de ander vond het er verschrikkelijk. Een
ding hebben de 'bleekneusjes' in elk geval gemeen: de tijd die ze doorbrach
ten in een van de vele vakantiekolonies die Nederland rijk was, heeft enor
me indruk gemaakt. Het onlangs verschenen boek Bleekneusjesvakantie
kolonies in Nederland van 1873-1970 verhaalt van de geschiedenis van de
koloniehuizen. Kinderen en verzorgers blikken terug op hun verblijf in de
huizen. Ook de elf koloniehuizen in Egmond komen aan bod in deze prach
tig gedocumenteerde uitgave.
Naar schatting 800.000 kinderen in de leeftijd van 3 tot 14 jaar hebben zes
weken of langer doorgebracht in een vakantie- of gezondheidskolonie aan
de kust of in de bossen. In 1883 vertrokken de eerste arbeiderskinderen uit
de grote steden naar hun 'vakantieadres'. De koloniehuizen waren een ini
tiatief van de beter gesitueerde dames in deze steden. Zij werden niet bewo
gen door louter liefdadigheid: de angst voor tuberculose zat er die dagen
goed in. Bovendien, meenden zij dat de kinderen wel wat lessen in bescha
ving konden gebruiken.
Rust, reinheid en regelmaat
Rust, reinheid en regelmaat waren troef in de koloniehuizen. Met ijzeren
discipline en een streng dagritme werden de kinderen beschaving en per
soonlijke hygiëne bijgebracht. Vlak na de Tweede Wereldoorlog beleefden
de koloniehuizen hoogtijdagen. De kentering kwam in 1970: tuberculose
was zo goed als uitgebannen en medici en verzorgers kwamen tot het
inzicht dat zo'n massale behandeling uit de tijd was. Dat betekende het
einde van een bijzonder tijdsverschijnsel.
M. Swankhuisen, K. Schweizer. A. Stoel, Bleekneusjes, vakantiekolonies in Nederland van
1873-1970. Uitgeverij Toth, ISBN 90 6868 345 4. euro 19.90)
Geestgronden. 10(2003), nr. 4
111
