school (S2 op paneel 2) bijgekomen, met daarachter de bovenmeesters
woning (1868, B). Verder een postkantoor (P) en voor het eerst particuliere
bouwsels: een zestal nieuwe winkels (Wi), werkplaatsen (We) en woningen
- de meeste met een geknikt 'mansarde-dak', typerend voor de jaren rond
1900. Ik heb overigens niet kunnen achterhalen waarom en tegen welke
prijs de gemeente deze grond toen zomaar aan particulieren verkocht heeft
en vervolgens de nogal grillige rooilijnen heeft vastgesteld (bouwvergun
ningen waren toen nog niet vereist; het was nog vóór de Woningwet van
1901).
Beginjaren '60 heeft school nummer 2 met zijn plein plaats moeten maken
voor een saai rijtje woningen, dat het zicht beneemt op het nog vrij open
hart van het Krijtblok. Het vroeger zo open liggende Pad over de Krijt begint
aardig bekneld te raken (paneel 3). Eind jaren '90 blijkt bouwbedrijf
Tervoort (T) het voetpad grotendeels geannexeerd te hebben en met zijn
massieve hallen het hele binnenterrein te domineren (paneel 4). Het open
bare dorpsgroen is geprivatiseerd en omheind en daardoor ontoegankelijk
en onzichtbaar geworden. Het grote dorpsplein, dit middeleeuwse Herenveld
ten noorden van de vroegere Herenstraat, is bijna aan verstening ten onder
gegaan. Het gerucht gaat echter dat Tervoort weg wil naar een bedrijventer
rein in Egmond aan den Hoef. Dat zou de kans bieden om in de nieuwbouw
de 'luchtigheid', de kleinschaligheid en het groene woonkarakter van dit
blokdeel enigszins te herstellen en De Krijt aan de historisch abdijkant een
face-lift voor de 21ste eeuw te geven...
Omgekeerde ijshockeystick
De vraag rijst nu: waarom heeft de overheid in de afgelopen twee eeuwen
zijn Krijtveld met het overpad prijs gegeven, ondanks het gentlemen's
agreement tussen abt en slotheer uit 1451? Ik wil hierna de aandacht vooral
op het voetpad richten. Immers, als een pad of weg openbaar is conform de
vigerende Wegenwet 1930 dan kan *t niet zomaar opgeheven worden.
Zoiets moet door de gemeente gemotiveerd en moest tot voor kort door de
provincie goedgekeurd worden. Of het nu een kerkenpaadje of een snelweg
is, maakt in principe niets uit. Was het bewuste pad nu openbaar? Ja zeker,
en wel sinds 1916, toen de voorloper van de huidige Wegenlegger, de los
bladige Ligger der Wegen door Gedeputeerde Staten conform het provinci
aal Reglement op de Wegen van Noord-Holland uit 1893 vastgesteld werd.
Het Pad over de Krijt wordt daarin beschreven als een 'groene- of zand
weg' tussen het Luilaantje (zoals De Krijt hier toen nog heette) en de
Geestgronden4 (1997), nr. 3/4
59
