Archief en inventarisatie
Voorzover bekend, werd het polderarchief steeds aan
huis van de secretaris bewaard. In 1924 zocht de Rijksar
chivaris in Noord-Holland, De Jonge van Ellemeet, con
tact omdat zich bij het archief van de gemeente een no
tulenboek bevond over de jaren 1853-1861. Dit werd aan
de polder overgedragen. In 1926 en 1927 inspecteerde
De Jonge van Ellemeet het polderarchief bij de secre
taris. Na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in
september 1939 vroegen Gedeputeerde Staten in en
kele circulaires aandacht voor de archieven. Het bestuur
stelde daarop volgens een door GS verspreid model een
instructie voor de secretaris op waarin werd aangegeven
hoe hij bij oorlog, oorlogsgevaar en andere noodtoestan
den met het archief en kasgeld moest handelen.
In het voorjaar van 1944 was de kans dat de bezetter
tot grootschalige inundaties zou overgaan niet denk
beeldig. Dit vormde voor archiefinspecteur J.W. Groes-
beek aanleiding om een enquête te houden. Hij wilde
zich een beeld vormen van de archiefbergplaatsen om,
waar nodig, te kunnen ingrijpen. Poldersecretaris Bree-
baart berichtte toen dat het oud-archief zich op de zolder
van het raadhuis van de gemeente Zijpe te Schagerbrug
bevond. Logisch, omdat hij ook burgemeester van de
gemeente Zijpe was geweest. Het lopend archief lag in
het kantoor van de Brandstoffencommissie in Schagen,
waar Breebaart tevens secretaris van was. Breebaart
merkte ten slotte op dat eerst het complete archief in
het gemeentehuis lag. Hij was echter op 14 augustus
1942 als burgemeester ontslagen en gegijzeld. Na zijn
vrijlating werd hem gelast uit de Zijpe te vertrekken en
hij mocht zich ook niet meer in de polder laten zien. Het
oud-archief had hij in het raadhuis achtergelaten onder
de hoede van de eerste ambtenaar ter secretarie. Het
was zorgvuldig verpakt in een kist op zolder geborgen.
Na de opheffing van de Polder Callantsoog als zelfstan
dig waterschap ging het archief door naar het nieuwe
Waterschap Koegras. Ook de in 1970 benoemde pol
dersecretaris J.J. Brugman ging door. Hij bekleedde
dezelfde functie bij Waterschap Koegras. Nadat Water
schap Koegras op zijn beurt op 1 januari 1980 was op
gegaan in het Waterschap de Aangedijkte Landen en
Wieringen, stelde Brugman een plaatsingslijst van het
archief van de Polder Callantsoog op. Hij informeerde
toen herhaaldelijk bij provinciaal archiefinspecteur A.J.
Kölker naar het oud-archief, dat tegen deze tijd als ver
mist werd aangemerkt. Begin jaren negentig kwam Köl
ker het ontbrekende gedeelte van het polderarchief ech
ter op het spoor. Hij trof het bij een inspectiebezoek aan
in de kelder van het nieuwe gemeentehuis van Zijpe. De
chef Interne Zaken gaf het archief aan Kölker mee die
het inventariseerde. Hij beschreef de bescheiden in een
aanvulling op de plaatsingslijst van Brugman.
Het Waterschap De Aangedijkte Landen en Wieringen
fuseerde met enkele andere waterschappen in 1993 tot
Waterschap Hollands Kroon. Dit bracht de archieven van
zijn rechtsvoorgangers - inclusief dat van de Polder Cal
lantsoog - over naar het Regionaal Archief te Alkmaar.
Er waren echter enkele dossiers, onder andere met be
trekking op de gemalen, door Waterschap Koegras uit
het archief gelicht en niet teruggeplaatst. Deze dossiers
kwamen uiteindelijk in het archief van Waterschap Hol
lands Kroon terecht, waarin 'De Aangedijkte Landen' in
1993 was gefuseerd.
Het zal na dit alles duidelijk zijn dat een definitieve in
ventarisatie van het complete archief van de Polder Cal
lantsoog dringend gewenst was. Een extra aanleiding
hiervoor was nog dat van de archieven van de verschil
lende polders die in Waterschap Koegras waren opge
gaan en het archief van dit waterschap zelf weliswaar
aparte plaatsingslijsten waren, maar deze archieven
toch door elkaar waren verpakt. Bij de voorliggende
definitieve inventarisatie werden de door Waterschap
Koegras gelichte dossiers teruggeplaatst. Bovendien
vond schoning van het polderarchief plaats aan de hand
van de vigerende vernietigingslijsten. Bij elkaar kwamen
bescheiden met een totale lengte van 1,7 meter voor
vernietiging in aanmerking. De huidige omvang van het
archief bedraagt 2,8 meter. Het is volledig openbaar.
Ook in Groote Keeten
wordt gespit.
De zandhoop is klaar.
De vlag kan in top.
Jan en Klaas Beun
staan er trots bij.
