BM—IMI't rii ITImT
Piet Bleijendaal (72)
Voor de begrafenis van een buurjongetje van me, had
den we de bekisting en de planken helemaal wit ge
maakt. De zijkanten met witte kleden behangen. "Hij ging
als een engeltje," zeiden we tegen elkaar. Dat was een
beroerde, heel verdrietige begrafenis.
Bij begrafenissen werd de draagbaar gebruikt. Die had
poten, erover kwam een kleed. Dan de kist erop en daar
ook een kleed overheen. Het was niet gebruikelijk de kist
'open en bloot' te tonen. Bij winderige omstandigheden
moest er tussendoor even zand uit zo'n kleed geschud
worden, waarna de plechtigheid vervolgd werd. Ook ge
beurde het regelmatig dat de bloemstukken van de kist
waaiden bij het verlaten van de kerk. Er werd een tijd
lang gebruik gemaakt van overtil-beugels om de kist te
verplaatsen van de baar naar het graf."
Klokkenluider
Een andere functie waar Theo inrolde was het klokken
luiden. Stond hij klaar in de toren met het touw 'in de
aanslag'. De uitkijk op het Dorpsplein waarschuwde als
de begrafenisstoet er aankwam, zodat de klokkenlui
der op het juiste moment met luiden kon beginnen. Het
was wel zaak van tevoren het slagwerk van het uurwerk
stil te zetten. Anders was er het risico van tegen elkaar
inslaan van uurwerk en kerkklok of verbuigen van het
'slagijzer' bij het misslaan van de klok. Daartoe klom hij
via drie ladders en twee zolders naar de klokkenzolder,
zette een knop om en daalde weer af. Aan het geklauter
is een eind gekomen met een regelknop beneden. En
het zolderluik zit op slot. De klok luidt als een gestorven
persoon naar de kerk of het kerkhof gebracht wordt, of
als laatste groet bij het verlaten van het dorp.
Het gebeurde eens dat er geen beweging in het touw te
krijgen was; muurvast zat het. Geen gelegenheid meer
om het euvel te verhelpen. De overledene vertrok voor
zijn laatste reis zonder klokgelui! Het eerste zoldertje
diende als opslagplek voor overtollige stoelen. Bij nader
onderzoek bleek dat het touw om een stoelpoot gesla
gen was.
Ook Piet hanteerde de schop bij het graven van een graf.
"Een vers graf was natuurlijk meer werk dan een al be
staand waar al één of twee gestorven personen in lagen.
Soms moest er een grafkelder geplaatst worden. Zo'n
ding was een betonnen bak en werd geleverd door de
firma Volten uit Schagen. Wij van tevoren het gat schep
pen en bekisten. Op ijzeren buizen rolden we het ge
vaarte tot aan het graf en lieten het aan een takel naar
beneden zakken. (Later werd er een kraantje gebruikt.)
Daarin plaatste men de kist."
Theo Janson, Willem Rampen en Piet Bleijendaal. Vrijdag de dertiende... mei 2011.
Foto: Dymph Molenaar
