De Tempel en Grietjes Hoeve
cJ-Hans Raap
Bungalow- en villaparken, lintbebouwing, grote bollenschuren, woonbuurten waar ooit weilanden
waren, appartementengebouwen, bedrijventerreinen en steeds breder asfalt... Het wordt sinds kort
ook landelijk erkend dat ons land 'verrommelt
Ik denk vaak aan hoe het ooit was in mijn
jeugd, een lief dorpje aan de duinvoet: Cal-
lantsoog. Enkele hotel- en pensionbedrijven,
wat lage huizen en winkelpanden rond het
groene dorpsplein, een paar stolpboerderij
en, een drie-klassige dorpsschool en 'rond
gestrooid' wat bungalows en zomerhuisjes.
Weinig of geen bomen en prominent daar bo
venuit het karakteristieke witte kerkgebouw
met z'n groene houten toren.
In februari 1935 gingen mijn ouders wonen
op de boerderij De Tempel aan de Abbesteder-
weg. Brieven en kaarten aan mijn ouders wer
den soms geadresseerd Abbestederweg B14 en
soms oolc Oosterweg B14. Deze stolpboerde
rij werd herbouwd na een brand in 1908. De
toenmalige eigenaar Simon Baken Azn. liet
de hoeve herbouwen iets meer richting de
Oosterweg. Dat is tenminste mijn indruk na
bestudering van de oude kaart in de 'Histori
sche Atlas van Noord-Holland' uit 1907 (uitg.
Wolters-Noordhoff)
Ook in de 'Grote Historische Provincie Atlas
Noord-Holland 1849-1859' (eveneens uitg. Wol
ters-Noordhoff) staat De Tempel afgebeeld op
een plek dichter bij de Westerweg. Op deze
kaart is De Tempel de enige boerderij aan de
Abbestederweg. Verder zijn wel boerderijen af
gebeeld op Abbestede, aan de Voorweg en aan
de Oosterweg. Ook op de kaart uit de eerstge
noemde atlas - verkend in 1877 en gedeelte
lijk herzien in 1907 - is De Tempel de enige
boerderij aan de Abbestederweg. De verplaat
sing richting Oosterweg en het feit dat het
boerenerf twee uitgangen had, één aan de Ab
bestederweg en één aan de Zandweg zijn mo
gelijk de oorzaak van die twee verschillende
adresseringen.
De boerderij De Tempel was een gemengd be
drijf met overwegend veeteelt - zoals de mees
te boerderijen in en rond Callantsoog - met
een oppervlakte van 32 hectaren. De weduwe
van Simon Baken Azn., Trijntje Balcen-Kuiper,
liet voor haar zoon Jacob een boerderij bou
wen op de plek waar nu de camping Tempel
hof is gevestigd. Bij dit bedrijf hoorde 14 hec
tare land. Zelf bleef zij tot februari 1935 met
haar zoon Adriaan boeren op De Tempel op 18
hectare land.
Toen mijn ouders in 1935 zich hier vestigden
was de boerderij dus nog maar zo'n 26 jaar
oud. Het huis zag er echter wel veel ouder uit.
Waarschijnlijk is dit een gevolg van het (ge
deeltelijk) gebruik van bestaand bouwmateri
aal in plaats van nieuw. Dit gebeurde vroeger
wel vaker om kosten te besparen.
De Tempel had één enkel vierkant en een rie
ten dale met enkele rijen grijze Hollandse dak
pannen aan de onderkant. De voormuur was
iets hoger dan de zijmuren en afgewerkt met
een eenvoudige kroonlijst.
De koestal liep van de voordeur tot de achter
deur, had een lcoegang van zogenaamde boe-
rengeeltjes, ietwat ongelijk, en bood plaats
aan 14 stuks grootvee. De 'staander' - waarop
de achterpoten van de koeien staan - was ge-
-31.-
