Lintjesregen,
Qei/ietif-eici verluien,
Onze felicitaties gingen al vooruit in de vorige
Cloclc. De mooie foto van dit feestelijke feit
willen we u niet onthouden.
Jannie (oud-redactielid van de Cloclc) en Aad
Provily werden geëerd voor hun jarenlange in
zet voor de Callantsoger gemeenschap.
Dan van Lunsen
In Tringiaan nummer 1 van februari 2006
publiceerde Jaap Beers het artikel "Vogelen
in het Zwanenwater anno 1906" van de hand
van Eli Heimans (1861-1914). Het artikel geeft
een goed sfeerbeeld van een wandeling door
het Zwanenwater zo'n honderd jaar geleden.
Daarnaast is het artikel leuk om te gebruiken
voor een vergelijking met het heden en zo
doende de verschillen in landschap, flora en
fauna vast te stellen. In tegenstelling tot zijn
tijdgenoot, vriend en mede initiatiefnemer
tot bescherming van de natuur in Nederland,
Jac.P. Thijsse hield Heimans zich toch vooral
bezig met de dode natuur (geologie) en flora
wat ook duidelijk tot uiting komt in het ge
publiceerde artikel. Thijsse daarentegen legde
zich meer toe op de fauna en, voor ons toch
vooral interessant, de avifauna. In de vele ge
zamenlijke publicaties van Heimans en Thijs
se was in dit opzicht ook duidelijk sprake van
een onderlinge taakverdeling. Heimans lever
de de beschrijvingen van het landschap en de
plantjes aan. Thijsse de informatie over de die
ren, insecten en vogels. Ten aanzien van deze
vogels zijn er van Thijsse met betrekking tot
het Zwanenwater slechts enkele fragmentari
sche zinsneden in een paar boeken (zoals b.v.
het Vogeljaar) of artikelen bewaard gebleven.
Veelal beperkt tot iets wat we al lang weten
namelijk dat de lepelaar broedvogel in het
Zwanenwater is. Toch is er uit lang vervlogen
tijden meer bekend over het vogelleven in het
Zwanenwater dan hetgeen Heimans en Thijs
se aan het papier toevertrouwden. Vermoede
lijk zelfs de oudste ooit opgetekende verslagen
van vogelwaarnemingen in het werkgebied
van Vogelwerkgroep Tringa.
In de archieven van Natuurmonumenten en
de bibliotheek van het Zoölogisch Museum te
Amsterdam zijn een aantal verslagen, lijsten
en manuscripten bewaard gebleven over de
avifauna van het Zwanenwater in de laatste
decade van de negentiende eeuw. Dit alles is
samengesteld door de uit Den Haag afkom
stige rechter H.W. de Graaf in nauwe samen
werking met de toenmalige jachtopziener H.
Bleij endaal jr.
Hendrik Willem de Graaf werd op 7 febru
ari 1823 geboren te Leiden en overleed te 's-
Gravenhage op 23 januari 1911. Hij studeerde
rechten aan de Rijksuniversiteit in Leiden en
verwierf daar in 1847 zijn doctorstitel. Ver
volgens was hij als kantonrechter en rechter
actief in Noordwijk, Dordrecht en Rotterdam.
Uiteindelijk bracht hij het tot raadsheer en vi-
ce-president van het gerechtshof te 's-Graven-
hage (periode 1891-1901). Samen met zijn jon
gere broer, de Leidse fabrikant G.M. de Graaf,
bracht hij een collectie opgezette vogels uit de
tuin van het ouderlijk huis even buiten Leiden
bijeen. Ook ondernam hij ornithologische
jachttochten langs het strand en in de duinen
waaronder het Zwanenwater. De uiteindelijke
collectie van 471 opgezette vogels werd na
zijn dood vermaakt aan het genootschap Artis
Natura Magistra en bevindt zich thans in het
Zoölogisch Museum van de Universiteit van
foto: Jan Corts
Een historisch reeks over vogelaars en vogels in het Zwanenwater. H.W. de Graaf en H. Bleij endaal,
periode 1892-1898
-22.-
