BerqUujsoi*eratie> Ltv het Zwtutemtmter
De laatste vlucht van de N1521
Uit de dagboeken van Gijs Oskam het volgende:
Woensdag 15 januari 1941.
Het heeft weer hard gevroren en ook ge
sneeuwd. Ik ben 's avonds aan het werlc.
Horen schieten. Gaan naar buiten. Zien vuur
rode bal in de lucht die aangroeit tot lange
vurige streep. Een brandend toestel. We staan
in de deur (eerste boerderij van de Uitlandse
weg tegenover het Zwanenwater). Zien vlieg
tuig naar beneden vallen. Wekken vader die
al te bed lag. Angst, daar we denken dat het
vliegtuig op het huis valt. Later zien we het
in het Zwanenwater vreselijk branden. Daar
is hij neergestort. Van streek. Naar Van Hon-
schoten, Vader, Jan en Cor er naar toe. Vele
Duitsers erheen. Luchtwacht heeft het druk.
Engels toestel was het. Slapen slecht. Reeds
een lijk geborgen, half in het ijs.
Donderdag 16 januari 1941.
Weer vriezen. Sneeuw. Terug uit school kij
ken we tweemaal over duin naar 't vliegtuig,
's Middags twee pogingen om bij het vlieg
tuig te komen. Worden door Duitse wacht
weggestuurd. Later een derde poging. Komen
bij het ene eind vleugel met stuurstel enz.
Neem vier stukjes aluminium mee. Precies
een hoop oud ijzer!! Proberen bij de vleugel
op het ijs te komen, mag niet (hier liggen
bommen of stukken vlees, volgens de
Duitsers). Later weer naar het eerste stuk.
Overal op 't Zwanenwater liggen stuldcen en
stukjes verspreid. Ook op het tweede water
nog. Even voor de Zijperdijlc ligt nog een stuk
vleugel, in duin dan. Op het ijs ligt de romp.
Neem twee plaatjes van het vliegtuig mee,
waarop Engelse woorden staan. In Petten zijn
vannacht huiszoekingen gedaan naar vermis
te Engelsen. Doch deze vindt men later als lij
ken geheel bevroren in het ijs. Drie lichamen
geborgen en een nog in het ijs vastgevroren.
Vele Duitse wachten en grote belangstelling
van Duitse zijde. Gesprek van de dag: Het vlieg
tuig. 's Avonds al vroeg vliegen de 'Tommies'
over. Lichtlcogels boven en bommen op Den
Helder. Jan van Honschoten komt. Later op de
avond is het boven het land (N.O.richting) erg
licht. We denken dat dit het Noorderlicht is.
Onrustige avond.
Vrijdag 17 januari 1941.
Gladde wegen. Sneeuwen. Ook op de dag.
Tevens strenge vorst. Gisteravond bommen op
Den Helder (3 doden, burgers). De waterlei
ding getroffen. In Huisduinen staat een klein
laagje water door de gesprongen leidingen op
de straat. Bommen op de Marinewerf. Het
'Noorderlicht' achter 't Zand was bij Oude-
sluis, tientallen branden, brisantbommen
uitgeworpen op drie boerderijen. Varkenshok
in brand. Anders geen schade. Te Anna Pau-
lowna heeft Engels toestel een noodlanding
moeten malcen: drie mannen gevat, één on
gedeerd, commandant met gebroken benen,
één met halfbevroren hoofd. Nog twee Engel
sen gevlucht. Terug uit school gaan we op de
Zijperdijlc kijken om de tweede vleugel te
zien. Durven er niet heen omdat er Duitse
wacht bij is. Vinden vreemde fles of zoiets.
Denken dat het een bom is. Halen er twee
Duitsers bij, die voorbijkomen. Het is een
luchtfles. Er staan Engelse woorden op. Een
vleugel van het vliegtuig wordt weggehaald.
Zondag 26 januari 1941.
Verschrikkelijk koud. Hard gevroren. Om elf
uur met R. Vader en W. Broersen door duin
naar begin tweede water. Daar ligt stuk van
vliegtuig. We slopen eraf wat van onze
gading is als aandenken. Daarna door het riet
verder vinden we weer een stuk vliegtuig,
Jannie Provily
Dit was de kop in het Noordhollands weekblad van week 39/2002. Het ging over een Engelse bom
menwerper van het type Whitley, die op de avond van de vijftiende januari 1941 boven Callants-
oog in moeilijkheden kwam. Aangeschoten door een Duitse nachtjager stortte de bommenwerper
korte tijd later brandend neer op het dichtgevroren Zwanenwater in het natuurgebied bij Cal-
lantsoog. De stichting Aircraft Recovery Group was deze maand weer op zoek naar brokstukken
van de Whitley. Woordvoerder Cees Broere van het onderzoeksteam vertelt over de achtergronden
van zijn vrijwilligersgroep. De leden van de stichting speuren naar restanten van neergestorte
vliegtuigen uit de Tweede Wereldoorlog. Met name in de kustprovincies en in het IJsselmeer zijn
nog honderden wrakken te vinden.
-6.-
