Bonketv treeft o& ket stra*ul Wim Lastdrager
Doordat het warmer werd,
smolten de ijskappen en Op 10 november 2000 lagen er grote bonken veen op het Callantsoger
steeg het nivo van het wa- strand nabij paal 11.
ter. Uit het water dat boven
het veen kwam te staan, zakte zand naar be
neden. Over het veen kwam dus een laag
zand te liggen.
Een gebied dat lang droog is gebleven, omdat
het hoog lag, is de Doggersbanlc. Daar hebben
de dieren en mensen zich het langst staande
weten te houden. Maar het water bleef stij
gen. Nu staat er boven de Doggersbanlc zo'n
27 m water. Het is dus begrijpelijk dat vissers
er beenderen en voorwerpen uit heel vroege
re tijden opgevist hebben. Onder andere 2000
mammoetlciezen! Ook prehistorische werk
tuigen, waaronder bijlen gemaakt van been
deren van de oeros 9.000 jaar oud). Dit
wijst erop dat grote delen van de Noordzee
eens bewoond zijn geweest.
In het boek van Henk Schoorl 't Oge schrijft
hij dat de secretaris Dirk Abbestee in 1663
toestemming gaf om aangespoeld veen van
het Oger strand te halen (tegen betaling). Er
mocht ook naar dat veen gegraven worden,
maar men moest wel 130 meter van de Zij
perzeedijk of van de duinen vandaan blijven.
En... de armen, die vanouds veenbonlcen op
het strand verzamelden, mochten niet in hun
recht belemmerd worden.
Maar om op het veen op ons strand terug te
komen nog het volgende. In de Noordzee lig
gen dus bedekt door een laag zand veenvel-
den. Door de bewegingen van het water sloe
gen en slaan er uit de zeebodem stukken
veen los. De vloedstroom doet deze brokken
veen op het strand belanden. Dat is al eeu
wen zo geweest en gebeurt ook nu nog.
Vroeger verzamelden de kustbewoners die
veenbonlcen. Vooral voor de armen was het
veen een welkome brandstof.
We vinden op strand, vooral na een zware storm bonken veen. Dat is niets nieuws. Honderden
jaren geleden was dat ook al zo. Waar komen die bonken vandaan?
We moeten ons realiseren
dat gedurende de laatste ijs
tijd, zo'n 60.000 jaar gele
den, er enorme hoeveelhe
den water in de vorm van
ijs lagen opgeslagen. Het zee-
nivo was toen aanzienlijk la
ger dan nu. Zo lag de Noord
zee aan het eind van de ijs
tijd, zo'n 10.000 jaar gele
den, grotendeels droog. Het
klimaat werd milder. Daar
door konden er planten,
struiken en bomen op de
Noordzeebodem groeien. Na
honderden jaren ontstond
er een laag veen.
foto: Maarten Bakker
-31.-
