Onze po Wim Lastdreager
En voor die tijd,
toen er nog geen
po's en toiletten
waren? Heel een
voudig, er was
niets! Men deed
zijn behoefte ge
woon in de open
lucht. Favoriet in
Callantsoog wa
ren de duinen.
Op het erf van Tante Jaantje' staat o.a. een
houten gebouwtje van een meter in het
vierkant. Dat was: de plee, de poepdoos,
nummer honderd, 't schijthuis. Er beston
den vele namen voor.
Geïnteresseerden kunnen de deur van het
huisje openen. De klompen die onder de
deur uitsteken, betekenen niet dat er
iemand 'op de plee' zit. In het huisje hangt
een bakje met daarin stukken krantenpa
pier. Dat werd namelijk rond f900 veel
gebruikt om de billen schoon te maken.
Voor die tijd behielp men zich met gras,
hooi of stro.
Pas in f857 vond een Amerikaan het toilet
papier uit. Hij maakte de eerste rol voor het
kleine kamertje. Na 1925 veroverde 'de rol
zacht als zijde' ook Nederland.
Als zitplaats in het huisje diende een hou
ten plank met een gat. Een emmer onder
het gat was een simpele oplossing. Als de
emmer vol was, werd die op de mesthoop
gegooid. Die lag ook achter de boerderij op
het erf. Toen Callinger Erfgoed in 1993 de
boerderij kocht, was er al jaren geen mest
hoop meer. Het huisje stond toen op een
ierput.
In 1995 is het huisje gerenoveerd door Niek
Smit. Het is toen tevens een kwartslag ge
draaid. Het publiek heeft er nu meer kijk
op.
In een museum in Nijmegen staat een po
uit 1400. Ze is van steen. Later kwamen er
exemplaren van tin, emaille en porselein.
Heel rijke families hadden een po van zil
ver.
In de museum-boerderij 'Tante Jaantje' is een oude po tentoongesteld. In zo'n 'po de chambre' of
'kamerpot' deponeerde men zijn of haar plasje of iets groters als men de afstand van slaapkamer
naar w.c. te groot vond.
Links de plee en boven het bakje met kranten in
de plee.
foto's: Corry Lastdrager en Maarten Bakker
- 34. -
