UIT HET LEVEN VAN KLAAS RIETVINK, deel 2
Ja, zo rommelde je door die tijd heen en als je het niet deed, had je ook geen kans om op de
zwarte markt wat voor je gezin te kopen of liever te ruilen. In die laatste hongerwinter liepen
de wegen vol mensen uit de grote steden met oude fietsen voorzien van antiplofbanden* of met
karren met daarachter en ervoor vrouwen, kinderen en oude mensen. De jonge kerels waren
allang afgevoerd voor de arbeidsinzet in Duitsland of waren ondergedoken, want als ze gegre
pen werden, gingen ze ook naar de wapenfabrieken.
Over die tijd kan ik wel eindeloos schrijven. Over dingen waar je nu van zegt, dat is toch heel
gewoon. De meeste artikelen waren schaars of helemaal niet te krijgen. Alles was letterlijk op
de bon.
Een van die artikelen was zout. Als je als boer ergens een klandestien varkentje had zitten dat
op een gegeven ogenblik in de kuip moest en je had geen zout dan kon je geen varkentje
slachten. Zo ruilde ik eens bij een boer 20 pond zout voor drie kazen en een pond boter.
Hoe ik aan dat zout kwam? In de kisten van Rijkswaterstaat lag hier en daar nog wat z.g.
geneutraliseerd zout van voor de oorlog. Dat was wegenzout (belastingvrij) om de gladheid te
bestrijden en ongeschikt gemaakt voor de consumptie door er een of ander middel over te
strooien. Dat laatste was in de loop der tijd vervlogen. Tenminste dat hoopte ik! Gelukkig voor
de boer was die gedachte juist. Na een paar weken leefde de boer nog! Het zout kon voor de
slacht dus toch nog gebruikt worden.
Ik zie nog het gezicht van Moeder de vrouw, toen ik een tas met drie prachtige kazen en een
pond heerlijke boerenboter op tafel omkeerde.
Tijdens de oorlog 1940-1945 Jannie Provily-Rietvink
Antiplofbanden. De rubber binnen- en buitenbanden om de fietswielen die met lucht gevuld werden (en
nog worden), waren in de oorlog nagenoeg niet te koop. Was de band versleten en kon hij echt niet meer
opgelapt worden, dan werd er in de velg van het wiel een stuk dik touw of tuinslang bevestigd. Je kon
dan weer, hoewel belabberd, fietsen. Een lekke band was er niet meer bij. En je band plofte ook niet
meer!
Vrachtwagen met houtgasgenerator.
Tekening J. van Stee
27
