Na een slepende en onverkwikkelijke juridische touw
trekkerij verliet Ans Wortel op 28 mei 1991 onder pressie
het eerbiedwaardige maar uitgewoonde Kranenburgh dat
definitief een museumbestemming had gekregen. 'Kunste
nares Ans Wortel leidt na uitzetting nomadenbestaan', be
richtte de Volkskrant in juli 1991 medelijdend. 'Ver van de
boze Randstad, in een paradijselijke uithoek van het land
(Baarle-Nassau), vind ik haar in een voormalig klooster,
waar haar tijdelijk onderdak is verleend, de refter is behan
gen met haar schilderijen en waar ze verbaal om zich heen
slaat.' 'Ze rookt als een schoorsteen, vloekt voortdurend
en levert een onafgebroken strijd tegen de maatschappij,
de bureaucratie, de kunstwereld en zichzelf. Én tegen de
gemeente Bergen, maar die strijd heeft ze verloren', aldus
de VPRO Gids van 10 april 1993. 'In Huize Kranenburgh
zal in april het Museum voor de Bergense School geopend
worden. Ans Wortel zal daarbij waarschijnlijk niet aanwe
zig zijn.'
De Martelzolder
In 1960 repte Bas Roodnat in zijn reportage al over de
wenselijkheid van een kunstmuseum. 'Aan het hoofd van
de kleine vijftig kunstenaars en de niet onbeduidende rest
van de Bergense bevolking staat sedert enkele maanden
burgemeester L.J. de Ruiter. Hij zit nog een beetje onwen
nig in zijn kamer in het armetierige gemeentehuisje.' 'Op
de zolder van het gemeentehuis ruim honderd werken van
de contra-prestatie; de Martelzolder heet dat. Er moet een
nieuwe kunstzaal komen, vindt burgemeester De Ruiter.'
Het zou nog ruim dertig jaar duren alvorens Kranenburg
definitief museum werd, en ruim vijftig jaar voordat het
spectaculair-vernieuwde Kranenburgh de deuren op 12
november 2013 zou openen.
BERGENSE COULEUR LOCALE IN DE TWEEDE HELFT VAN DE VORIGE EEUW
Huize Kranenburgh, collectie GA Bergen, RAA Alkmaar (fotograaf onbekend)
Bronnen:
- 1960: Bas Roodnat, Bergen (N.H.), een dorp van kunstenaars
en 'burgers', Het Parool, 30 juli 1960.
- 1969: Kees Komen, Tussen duin en polder kunstcentrum Bergen,
Nationaal Kompas, uitgave Nationale Verzekeringsbank, jaargang
1969, nummer 1.
- 1970: Jacques Gans, In 'tstille woud, De Telegraaf, 24 juni 1970.
- 1971: Hans Redeker, Bergen, waar het leven hetvan de wereld
winnen kan, Algemeen Handelsblad, 13 augustus 1971.
- 1972: Igor Cornelissen, Jacques Gans, wie hij was, Vrij Nederland,
2 november 1972.
- 1975: Marian Aben, We vinden het allemaal wel best zo, Elseviers
Weekblad, 9 augustus 1975.
- 1981: Martin Bossenbroek, Al 75 jaar geen Zimmer meer frei,
de Volkskrant, 21 maart 1981.
- 1982, Adriaan van Dis, Dromen in zand, NRC, 14 augustus 1982.
- 1995: Kees Komen, Waarde kunst kermt en bloeit, Bergen 1900-1995,
1995.
