De vereniging 'Paal 33' in
Bergen aan Zee -
een wijkvereniging 'avant la lettre'
De vereniging 'Paal 33' in Bergen aan Zee, waarvoor de kiem werd gelegd in 1947 en die bestond
tot begin 1960, was de eerste vrijwillige organisatie 'van een aantal personen met een bestuur aan
het hoofd' en 'gericht op een bepaald doel'. De 'Paal' was de eerste vereniging ten algemene nutte
in de zin van het Burgerlijk Wetboek, met statuten, met jaarstukken, een gekozen bestuur en een
jaarlijkse verantwoording over het gevoerde beleid en beheer van financiën.
De notulen van de algemene ledenvergaderingen en de jaarverslagen geven een breed, genuanceerd
beeld van deze vereniging. De verschillende activiteiten, het algemene belang en de vrijwillige inzet
van de bewoners verleenden Paal 33 een bijzondere status. De vereniging heeft veel bijgedragen
aan de wederopbouw van Bergen aan Zee en de sociale samenhang werd er sterk door bevorderd.
Dat Paal 33 de 'eerste' vereniging wordt genoemd, wil niet zeggen dat er vóór 1947 geen enkele
belangengroepering zou hebben bestaan. Al van 1913 tot en met 1923 kwamen de bewoners
voor hun belangen op bij de gemeenteraad. Zo behandelden verzoekschriften de ruimere
openstelling van het post- en telegraafkantoor aan de Van Hasseltstraat, de verbetering van de
telefoonverbinding, de uitbreiding van het aantal straatlantaarns, de aanschaf van een brandspuit
en het vervoer van schoolkinderen op gemeentelijke kosten. Voor zover bekend vormden deze
belangengroeperingen geen rechtspersoon in de vorm van stichting of vereniging.
BERT BUIZER
Grote veranderingen na 1945
Na de Tweede Wereldoorlog, waar Bergen aan Zee na de
sloop van 56 panden zwaar gehavend uit tevoorschijn kwam,
veranderde er veel. Binnen het door de bezetter gesloopte
deel van het dorp werden particuliere eigendommen ont
eigend en daarmee hield de bijzondere situatie, waarin de
NV Bouw Exploitatie Maatschappij Bergen aan Zee (BEM)
eigenaar van het wegennet was, op te bestaan. Bezittingen
en daarmee rechten en plichten buiten dit genoemde gebied
werden door de BEM stapsgewijze overgedragen aan de pro
vincie en gemeente en daardoor verloor de bouwmaatschappij
van de familie Van Reenen verdere directe invloed. Oude hui
zen werden hersteld en weer in gebruik genomen en nieuwe
huizen werden gebouwd en betrokken door nieuwe bewo
ners. Oude hotels zoals Prins Maurits en Casa Blanca (nu
Victoria) werden hersteld, maar Nassau-Bergen verrees als
moderne nieuwbouw zuidelijk van de oorspronkelijke loca
tie, hoog en fier op het duin. Naast de permanente bewoning
