-
Hotel café-restaurant Het Wapen van Bergen, zoals het omstreeks 1990 nog in volle glorie stond op de hoek van de Breelaan en de Vijverlaan (foto: Frits David Zeiler).
zoals gezegd op 1180 dan wel 1195 moet worden gedateerd, en
voegt in de Latijnse tekst de naam van Floris III toe. Andreas
Kok houdt zich aan deze feiten, maar Van Reenen-Völter geeft
als datering 'omstreeks 1190'. In 1938 komt ineens het jaar
1188 te voorschijn en in het dan gepubliceerde kroniekje wordt
ook een datum vermeld, 10 augustus, abusievelijk betiteld als
'St. Lambertusdag'. Zoals gezegd: de personalia in de kroniek
van Krijnssen zijn een rommeltje, en dat zal met de rest van de
'feiten' dus niet zoveel anders zijn.
Maar goed - laat het dan desnoods een verhaal zijn dat
uit de fantasie van een 15de-eeuwse verteller is ontsproten.
Er is een veel plausibeler verklaring voor de herkomst van
het dorpswapen van Bergen met zijn heraldisch zeldzame
merletten. De eerste locale bewindhebbers van Bergen waren
omstreeks 1280 de heren van Haerlem. En laten die nu een
wapenschild hebben gevoerd met daarin een acht van deze
'geknotte merels'. We vinden ze terug in de met Haerlem
verwante heren van Heemstede, die in het gelijknamige dorp
en in Schoorl regeerden. Zoals de heren van Cuyck ze in die
omgeving hebben verspreid en de heren van Eijnatten in Zuid-
Limburg. Maar hoe ze dan in het Westvlaamse Oostkamp
terecht zijn gekomen, blijft voorlopig nog een raadsel.
Bronnen:
- Gemeentemuseum Het Sterkenhuis, inv.nrs 511a (hensbeker),
7200 (brandijzer), 4598 (tekst) en (tegeltableau).
- Regionaal Archief Alkmaar, Collectie Aanwinsten 1. Excerpta ex
chronica Joannis Gerbrandi carmelitae Harlemensis, fol. 19v-21.
- Bergensche Bad-, Duin- en Boschbode, jaargang 1938.
- D.E.H. de Boer en E.H.P. Cordfunke, Graven van Holland.
Portretten in woord en beeld 880- 1580. Zutphen 1995.
- M. Carasso-Kok, Bepertorium van verhalende historische
bronnen uit de middeleeuwen. 's-Gravenhage 1981.
- Andreas Kok, Het tweede eeuw-getij van Bergens kerk-
verwoesting. Alkmaar 1774.
- R. Neuhusius, Bergen in Kennemerlant/Bergarum in Kennemaria
succincta descriptio. Tekst bij de kaart van Bergen, getekend
door J. Dou en uitgegeven door J. Blaeu, Amsterdam 1662.
- M.A.D. van Reenen-Völter, De Heerlijkheid Bergen in Woord en
Beeld. Alkmaar 1903,1925,1948.
- J.D. Rutgers van der Loeff, Drie lofdichten op Haarlem.
Haarlem 1911,13-17 (Dirk Matthijszoonoon).
- K. Sierksma, De gemeentewapens van Nederland. Utrecht 1968.
- F.D. Zeiler, Hoog en Vrij. Schetsen uit de geschiedenis van de
heerlijkheid Bergen tot 1798. Schoorl 1986.
