De escozijnse grafsteen voor
Franciscus Jozephus Bottemanne
(1792-1829)
Een werk uit de Alkmaarse steenhouwerij Bottemanne, een bedrijf met wortels in
Ecaussinnes (België), op de begraafplaats van de Ruïnekerk te Bergen.
CARLA ROGGE
Binnen de muurresten van het schip van de dorpskerk van
Bergen is een bescheiden aantal historische grafstenen te vinden,
en wel achter het hekje bij de noordmuur, direct naast de
boogdoorgang. Het gaat om staande stenen (langs de muur),
afkomstig van diverse plekken van het voormalig kerkhof en
liggende (direct daarvoor), afkomstig uit het kerkgebouw zelf.
Op één van de staande zerken staat de naam van Franciscus
Jozephus Bottemanne (1792-1829), een uit Alkmaar afkomstige
timmerman. Het gaat om een traditioneel, hoog en dik model
grafzerk (160 cm hoog, 8cm dik), dat al in de loop van de 17e
eeuw op de kerkhoven werd toegepast.
De op het eerste gezicht zo onopvallende steen draagt
een opvallende graftekst. Opmerkelijk is zowel de lengte, als
de inhoud, als het fraaie hakwerk, met verschillende soorten
letters. De tekst vermeldt dat de broers van de overledene voor
de oprichting zorgden. Twee van hen waren verbonden aan de
bekende steenhouwerij Bottemanne, een groot familiebedrijf aan
de zuidzijde van de Oudegracht in Alkmaar, destijds één van de
belangrijkste Noord-Hollandse steenhouwerijen boven het IJ.
Franciscus Bottemanne en zijn familie
De man die in 1829 begraven werd op het kerkhof van de
Ruïnekerk in Bergen, was geboren in 1792 in Rotterdam als
derde zoon van de meester steen- en beeldhouwer Casparus
Jozephus Bottemanne (Ecaussinnes 1757 - Alkmaar 1812) en
Gertrudis Maria Rivet (Rotterdam 1758 - Alkmaar 1817). De
geboorteplaats van vader Kasper ligt in Henegouwen (België).
In en om Ecaussinnes (ook wel geschreven als Escausines)
werd een grijze hardsteen gewonnen, die veel in ons land werd
ingevoerd onder de benaming E(s)cozijnse steen. Deze werd
veel als grafsteen toegepast maar ook bijvoorbeeld gebruikt
voor sluizen, kaden en bruggen, als stoepsteen en voor
vensterbanken, aanrechten en schoorsteenmantels. Zijn familie
was al generaties lang werkzaam in de natuursteenindustrie,
sommigen als steen- en beeldhouwer, anderen als
steenhandelaar.
