Hij uitte zijn waardering over het aantal en de kwaliteit
van mijn boeken. Uit zijn mompelende commentaar op
mijn schilderijen en prenten leidde ik af dat ze het cijfer 6
niet haalden. Mijn reactie was lauw. Ik had een verhuizer
besteld, geen kunstcriticus.
Ongeweten ontmoette ik die dag een
kunstverzamelaar van klasse. Tot mijn geluk bleef het niet
bij de verhuizers ontmoetingen. Hij is een natuurtalent in
het ontdekken van wat in de kunst van werkelijke waarde
is. Hij heeft zijn leven lang gekeken en geluisterd. Twee
waardevolle eigenschappen die bij slechts weinigen zijn
ontwikkeld. Hij heeft een prachtige collectie bijeenvergaard.
Daar zijn kennis, moed en hartstocht voor nodig. Groots is
zijn gebaar om bij zijn leven een deel van dat dierbare via
de gemeente aan de gemeenschap te schenken.
Hoeveel kisten en kasten Herman Plomper ook heeft
versleept, wat van werkelijke waarde was, sloeg hij op in zijn
geest en in zijn huis. Met een toegenegen hand deelt hij dat nu
weer uit. Verhuizen was zijn vak; hij zorgt nu dat alles op de
goede plek komt.
In een andere column onder de naam Pa in de keuken
schrijft ene Lucullus: 'Wij werden eens verhuisd door
een alleraardigste man uit Noord-Holland. Deze zelfde
aardige man bleek een kunstverzameling te hebben, zoals
ze nog weinig gevonden worden in particuliere huizen in
Nederland. En het aardige is, dat hij al dat werk kocht in
tijden, dat deze kunstenaars nog vrijwel onbekend waren.
Dat is de kracht van de echte verzamelaar;n neus hebben.
Nou dat heeft-ie; en niet zo'n kleine ook. Maar dat doet niet
ter zake.
Reizen naar Parijs en New York
Corneille zegt eens wanneer Plomper bij hem op bezoek is
in Parijs: 'Die werken van mij, daar ben je toch maar mooi
goedkoop aangekomen.' Plomper antwoordt hem dan dat,
toen hij zijn eerste schilderij van hem kocht voor
fl. 100.- een complete verhuizing naar Den Helder bij hem
fl. 12.- kostte en dat de concurrent de opdracht kreeg omdat
die slechts fl. 11.- vroeg. Voor hem was fl. 100.- dus een
heel bedrag, waar hij ruim een week voor moest werken.
Corneille was daarop een beetje beschaamd over zijn zure
opmerking en schonk Plomper om het weer goed te maken
vervolgens een mooie tekening Vrouw met kind die hij in
1948, bij gebrek aan tekenpapier, op een pagina van een
Deense krant had gemaakt.
Honderd gulden voor een schilderij van Corneille
was trouwens helemaal geen slechte prijs voor een
schilderij, want datzelfde bedrag werd tien jaar later
ook betaald door het Stedelijk Museum in Schiedam
voor hun eerste aankoop van een werk van een van de
Experimentelen, namelijk het schilderij Victory Borfima van
Eugène Brands in 1954. Dit schilderij had ook gehangen op
de roemruchte tentoonstelling in Amsterdam in 1949.
Een nieuwe liefde: Robert Ryman
Plomper leek na Cobra niet meer echt gegrepen door
iets nieuws, totdat hij in 1974 op een tentoonstelling in
het Stedelijk Museum in Amsterdam werken zag van de
Amerikaanse schilder, Robert Ryman (Nashville 1930).
Ryman schilderde vele vierkante, bijna monochrome, witte
schilderijen met kleine, dikopgelegde verfstreekjes, waaraan
het licht steeds andere accenten geeft. De verschillen
zitten in de soorten verf en in de verschillende doek- of
papiersoorten. Ook gebruikt Ryman vaak aluminium als
ondergrond.
'Op een goede dag kwam ik in het Stedelijk in
Amsterdam om een kijkje te nemen. Het werd geen kijkje,
er was iets geweldigs te zien. Ik zag in één oogopslag dat het
werk dat daar hing van een groot kunstenaar moest zijn. Ik
vond het fantastisch! Ik ging naar het kantoor en vroeg aan,
ik meen dat het de heer Martinet was wie die schilder was.
Hij zei: 'Vind je ze zo mooi?' Ik zei: 'Nee, het is echt, en
dan, als het echt is, is het altijd mooi, hoe vreemd ook. Hoe
heet hij?' 'Wat wil je dan?' vroeg hij. Ik zei: 'Ik moet er één
hebben'. Ik vond het zo belangrijk qua vorm dat het goed
in mijn verzameling zou passen van wat er na Cobra was
gebeurd. Hij zei dat het van Robert Ryman was uit New
York en dat het zo duur was in de verzekering dat er zelfs
een hekje voor was gezet, zodat je er niet te dichtbij kon
komen. Ik was voor mezelf erg blij dat, hoewel ik het nooit
had gezien en ook niet wist wie het was, dat ik het in één
ogenblik had gezien.
Ik kreeg het adres van zijn kunsthandelaar, waar
hij een contract mee had. Ik schreef aan Robert Ryman
p/a John Weber Gallery op Broadway en liet hem weten
dat ik zijn tentoonstelling in Amsterdam had gezien en
erg onder de indruk was van zijn werk. Graag wilde ik
de condities weten om het doek nr. 28 uit de catalogus te
kunnen verwerven. Ik wachtte vijf weken maar kreeg
geen antwoord. Na die vijf weken schreef ik weer een brief
waarin ik schreef dat ik midden in Europa woonde, vlakbij
HERMAN PLOMPER - VERHUIZEN WAS ZIJN VAK, VERZAMELEN ZIJN PASSIE
Corneille, Vrouw met kind, 1948. Plomper kreeg deze tekening jaren later van
Corneille nadat deze een onaardige opmerking had gemaakt.
