Badkleding vroeger en nu
MUSEUMSCHATTEN UIT HET STERKENHUIS
26
ELS SCHOOND ER WOERD-S AVENUE
2
E^adkleding is een relatief modern begrip: Vanaf de oudheid
g tot ver in de nieuwe tijd ging men of naakt of slechts in een
e hemd gekleed te water. Eerst omstreeks 1850 komt er voor
heren badkleding. De dames droegen in die tijd dikke
1 katoenen jurken, daarna kwamen er de wollen tricot
badpakken (wol neemt, in tegenstelling tot katoen, veel vocht
op en laat het langzaam verdampen, het voelt dan niet koud
aan als je op het strand ligt).
In 1895 droegen de dames een 'badpak' met korset en
kniebroek, om de heupen een flinke brede geplooide sjerp
met strik op het achterwerk, een mouwloos lijfje met V-hals
en op het hoofd een badmuts met kinband, schoenen met
veters die om de kuit gestrikt werden. Tien jaar later, in 1905,
bleef het korset in de badkleding achterwege maar kwamen er
vaak een knielangc rok en kousen bij. De mannen droegen in
die tijd tricot badpakken, vaak rood/wit of blauw/wit
horizontaal gestreept met korte pijpjes, met of zonder
mouwtjes en met ronde hals.
Zeebaden waren voor de gezondheid van de
welgestelden; even ongezien het water in en er snel weer uit.
De baders gingen per badkoets te water, een ingevolge de
Plaatselijke Algemene Politie Verordening voorgeschreven
ritueel ter beteugeling van de 'zedeloosheid'.
Toen Bergen aan Zee gesticht werd in 1906 was baden
hier meer pootjebaden met opgetrokken rok of broekspijpen,
of wandelen langs de vloedlijn met een parasol en in lange
jurk.
Tussen 1900-1940 volgde het badpak de trend van het
ondergoed: het werd alsmaar korter en bloter (in 1913
halverwege het bovenbeen, totdat in 1939 het bovenbeen, de
armen en schouders geheel ontbloot waren).
Na 1945 mocht men zich op het strand in Bergen aan Zee
omkleden zonder gebruik te maken van koetsen of cabines.
Wel geschiedde dat omhuld met een grote handdoek, die vaak
met een koord om de hals gesloten werd. Velen van u zullen
zich zulke komische taferelen nog wel voor de geest kunnen
halen.
In 1950 deed de bikini zijn intrede, al snel gevolgd door
de monokini (alleen een broekje) voor de durfals en de
volgende stap is natuurlijk naakt, dus terug bij af.
Museum Het Sterkenhuis heeft verschillende badpakken
vanaf 1920, dus heel decent: met pijpjes, met en later zonder
mouwtjes, met een ronde hals, of een 'wufte' met ceintuur.
Zelfs heeft het museum een strandenscmble: badpak, bloes en
rok. Dit alles werd getoond in de zomertentoonstelling van
2006, gewijd aan de herdenking van 100 jaar Bergen aan Zee.
