oRJN
r"i
V
1
E 1
-i
Pllpii
i
KOLONIEHUIZEN IN BERGEN AAN ZEE
Villa Russenduin
Ten noorden van de Zeeweg ligt een hoge
duintop die waarschijnlijk is opgestoven na
de strijd die in 1799 in dit duingebied
woedde tussen de Russen en de Fransen. Op
deze top aan de Schulpweg werd in 1885
door Klaas Min en Zonen helmgras
aangeplant. Mevrouw Van Reenen wandelde
graag naar boven om er te genieten van het
'uitzicht op het jonge dorp met zijn
veelbelovende toekomst'. Hier aan de
uiterste oostrand van Bergen aan Zee kocht
in 1916 de Baarnse tabakshandelaar August
Janssen ongeveer 129.700 vierkante meter
nog vrijwel kaal duingebied van de familie
Van Reenen, om daar zijn plannen voor een
buitenhuis te verwezenlijken. De familie
Janssen kwam oorspronkelijk van het Oost-
Friese waddeneiland Wangerooge en had
fortuin vergaard op de tabaksplantages op
Sumatra, waar later ook de jonge P.W.
Janssen directeur werd van de Deli-
maatschappij. Met het inmetselen van een
oorkonde onder een gedenksteen legde Melly
Janssen op 9 september 1916 de eerste steen
voor de monumentale villa, die de gebroeders
Van Gendt A.L. zn hadden ontworpen voor
August Janssen.
In het zeer solide en comfortabele huis
herinneren gebrandschilderde, historische
voorstellingen in de glas-in-loodramen van
de hand van de Bergense kunstenaar Willem
Bogtman aan voornoemde strijd uit 1799. De
nog steeds in goede staat verkerende
tegeltableaus met dier- en bloemmotieven
waren afkomstig van de tegelhandelaar
Arnold ITeijstee. De ramen en buitendeuren
zijn van blank Java teakhout, binnenshuis
zijn de lambriseringen van mahonie en
esdoornhout. De vloeren zijn deels van
Amerikaans grenen, deels van eikenhout. Om
de radiatoren staan gietijzeren roosters met
afbeeldingen van draken in Indische trant.
Kosten noch moeite zijn gespaard bij de
bouw van deze riante villa, die vele jaren
beeldbepalend geweest is voor Bergen aan
Zee. Het gebouw bestaat uit drie delen: de
villa, de vleugel met doorrit en de garage. De
gevel van de villa is asymmetrisch met
diverse in- en uitspringende onderdelen.
Rechts van het midden bevindt zich een
vijfzijdige toren met een ronde bovenbouw
onder een kegcldakje, bedekt met Engelse
leisteen en een zinken bekroning. Hierachter
rijst vanuit het midden van het gebouw de
grote vierkante uitzichttoren op. In de
duinvallei achter de villa werd een bijgebouw
neergezet met daarin een stal voor vier
paarden en een chauffeurs- en koetsiers
woning. Het rechthoekige terras voor het
midden van de westgevel bestaat uit twee
delen en is ommuurd door een lage borst
wering. Een stenen trapje leidt naar het iets
lager gelegen terras, waar zich in de hoeken
halfronde betegelde bankjes bevinden.
Enkele weken na het gereedkomen van
zijn buitenhuis overleed August Janssen op
10 april 1918. Een jaar later, op 22 april 1919,
werd de villa te koop aangeboden op een
veiling maar de verkoop van een dergelijk
pand werd bemoeilijkt door allerlei Van
Reenen servituten. Er mocht bijvoorbeeld
geen sanatorium, ziekenhuis of bank in
gevestigd worden. Mevrouw Van Reenen had
de nieuwe badplaats alleen bestemd als een
oase voor gezonden en herstellenden. In
Bergen aan Zee mocht men niet herinnerd
worden aan leed en ziekte.
Het huis stond vervolgens leeg tussen
1918 en 1924. In maart 1924 werd de villa
opnieuw geveild en nu aangekocht door RW.
Janssen, de zoon van August, die de villa
weer bewoonbaar wilde maken. Zijn naam is
nog steeds verbonden aan het P.W.
Janssenlaantje dat dwars door het Engelse
veld loopt.
Tegeltjes van Arnold Heystee
in de garderobe van de villa.
(Foto Aycke Smook).
De gevangenneming van de Russische
Generaal en Chef Herman op 19
september 1799. Glas-in-loodraam van
Willem Bogtman. (Foto Aycke Smook).
