Een bronzen dame aan zee
'Mevrouw Van Reenen, ze moesten
voor u een standbeeld oprichten'
BERT BUIZER
Het borstbeeld van mevrouw
M.A.D. van Reenen-Völter.
Tjipke Visser, 1926. Brons op
syenieten sokkel. (Foto auteur).
Een bijeenkomst aan zee
Aan de voet van villa Ulysses klinkt op 10 juli 1926 'Schweizcr
Psalm' gezongen door het Bergensch Mannenkoor onder directie
van Cornelis Jonker te Alkmaar. Doordat bet koor zo was
opgesteld, dat het geluid naar de menigte woei en geen binder
ondervonden werd van de wel wat fel waaiende wind. De zang
maakte een ontroerende indruk'. Inderdaad, die dag woei de
wind pal uit het westen, windkracht 5 a 6 Beaufort. Veel warmer
dan 17 :C. werd het niet.
Aanleiding voor deze bijeenkomst was de onthulling van het
borstbeeld van mevrouw Van Reenen-Völter aan de voet van het
duin waarop de villa Ulysses in 1906 was verrezen. Hoe is het
beeld tot stand gekomen? Wie waren de initiatiefnemers?
Waarom werd juist deze plek gekozen? In dit artikel wordt op
enkele van deze vragen ingegaan. Moge een ruimere bekendheid
van de achtergronden van dit gedenkteken er toe bijdragen dat
besloten wordt tot restauratie van dit kleine complex ter
gelegenheid van het 100-jarig bestaan van de badplaats.
De Vrouwe van Bergen overleden
Op 10 juli 1925 overleed de Vrouwe van Bergen, Marie Amalie
Dorothea Völter. Zij werd op 5 maart 1854 te Eslingcn in
Würtemberg geboren als dochter van de hoogleraar Daniël Völter
en Pauline Eitel. Zij voltooide '...onder vreemden haar
opvoeding...en hieronder bevond zich Jacob van Reenen die
zich '...bijzonder aangetrokken gevoelde tot bet jonge, pittige,
elegante en bijzonder ontwikkelde meisje...
Na in het huwelijk te zijn getreden heeft mevrouw Van
Reenen in maatschappelijke zin veel voor Bergen en daarbuiten
betekend. Het meest bekend is zij echter als stichtster van Bergen
aan Zee; de werkzaamheden hieraan verbonden zag zij als haar
levenstaak. Heel veel van wat we nu in Bergen aan Zee nog
kunnen waarnemen, wat er nog is uit die eerste decennia, is aan
haar gedachten ontsproten. We noemen het Parnassiapark, de
koloniehoek met de kinderhuizen, het Duinmuseum, de tennis
baan, en het Vrcdeskcrkjc. Het is opmerkelijk hoe zij in nog geen
20 jaar zoveel tot stand heeft gebracht: mevrouw Van Reenen
moet een en al energie zijn geweest. Dat was meer mensen
opgevallen, waaronder mr. D. Bastert, kantonrechter te Alkmaar.
In een gesprek met de heer Bastert, die '...vanmiddag een hoogst
interessante vrouw beeft ontmoet...' formuleerde ze het zelf als
De villa Ulysses
met het ensem
ble pomp met
muurtje,
oorspronkelijk
waterbekken en
wateruitloop
aanwezig,
borstbeeld en
aanleg.
Situatie 1932.
(Foto: collectie
auteur).
Detail van het borstbeeld.