Het trieste einde van de koepelkapel.
(Foto Gerard Roosenboom).
Internaten
Al de door de Ursulinen gestarte onderwijs
vormen kenden een internaat. Het was mogelijk
vanaf je tiende jaar tot en met bijvoorbeeld een
gehele kweekschoolstudic aan de Loudelsweg te
wonen, te leven en te leren. Deze internaten
waren noodzakelijk om voldoende leerlingen
op de diverse scholen te krijgen. Immers: heen
en weer reizen uit alle hoeken van de provincie
was in die dagen met het openbaar vervoer
volstrekt onmogelijk. En men wilde de aanwas
van eigen katholieke onderwijskrachten
bevorderen. Iedereen moest die kans krijgen.
Wanneer ouders niet bij machte waren de
kosten op te brengen, werd er altijd wel een
mouw aan gepast...
Jarenlang bestond de bevolking van dit
dorpjc-op-zich uit ongeveer 500 inwoners, zo'n
150 zusters en 350 pensionaires. En dat dorp
was min ol meer self-supporting. Men had een
eigen bakkerij, een boerderij met een flinke
veestapel, eigen vlcesverwcrking en inmakerij.
Voorts was er een grote moestuin met een kas,
maar ook een parkachtige tuin met paden,
omzoomd door dennenbomen en een
boomgaard. Iets hiervan kan men nog terugzien
rond de vijver aan de Ursulinenlaan.
Veranderingen
In de jaren zestig traden er grote veranderingen
op. De internaten werden overbodig en dus
opgeheven. Er kwamen geen nieuwe zusters.
Steeds meer scholen werden overgedragen aan
lekenbesturen en gingen vervolgens zelfstandig
hun weg. En die weg leidde vaak tot vertrek of
opheffing door de fusiegolven van de jaren '80
en '90 van de vorige eeuw. Het grote huis werd
te groot voor de zusters die er nog woonden.
Voor de ouderen waren reeds Dc Uuthof en
Mirembe gebouwd. Vlak daarbij, aan de
Lïjtweg, verrees een nieuw kloostergebouw, dat
aan alle eisen van de tijd voldoet.
Het klooster, de kapel, diverse schoolge
bouwen met bijgebouwen en het retraitehuis
gingen tegen dc vlakte. Daarmee kwam een
einde aan een brok geschiedenis.
Het mag duidelijk zijn dat de invloed van
dit centrum ingrijpend is geweest op dc
ontwikkelingen van onderwijs en opvoeding in
Bergen, de provincie Noord-Holland, maar ook
ver daarbuiten. En dan moeten wc niet alleen
aan de vestiging in Bergen denken, maar aan het
grote aantal plaatsen in het bisdom Haarlem en
niet te vergeten in Oeganda en Kenya!
Op de vrijgekomen terreinen zijn en
worden nog woningen gebouwd. Voor de
huidige en toekomstige bewoners is het goed
om te weten op welke historische grond zij
wonen.
Dit artikel is een herziene versie van een artikel
dat is gepubliceerd in het jaarverslag 1990 van de
museumcommissie van Het Sterkenhuis. Reden
daarvoor was het feit dat de museumcommissie
aan de wieg heeft gestaan van de straatnaam-
geving voor de nieuwe woonwijk op de plaats van
het voormalig kloostercomplex.
*Doel van de orde der Ursulinen:
de Christelijke opvoeding van meisjes.
Literatuur
José Eijt, Zorgen in Gods naam.
Ursulinen van Bergen 1898-
1998. Hilversum 1998.
Dit buitengewoon informatieve
en prettig leesbare boek,
verschenen ter gelegenheid van
het eeuwfeest, bevat een
uitgebreide literatuurlijst.
