jjjïj|omcndc uit Alkmaar passeerde je op
de Bergerweg aan de rechterzijde eerst de
zuivelfabriek 'Wilhelmina', links daarvan
de Westerveersloot (de Vaart) met daar
aan een steigertje waar de boeren uit de
omgeving met hun schuitjes de melkbus
sen naar de fabriek brachten.
D
a m
C*£
s* i" £***11
T\\
J.B. Roozendaal I De straat waarin wij woonden
De Nesdijk
Het nu volgende artikel gaat over de
bewoning langs de Nesdijk. In geografi
sche betekenis staat 'nes' voor: buiten
dijks land, dat blootstaat aan het buiten
water. Dit gegeven vinden we ook terug
in een artikel van Frits David Zeiler over
de Dam/ander polder (Bergense Kroniek,
5e jaargang, nr. 1, mei 1998). Daarin
wordt vermeld dat de Nesdijk dateert uit
de middeleeuwen en tezamen met het
Veerdijkje en Wiertdijkje werd aangelegd
om het bij storm binnendringende water
te weren. Hieruit blijkt de eerbiedwaardige
geschiedenis van deze dijk, die ter plaatse
de grens vormt tussen bos en polder.
Even verder richting het dorp, woon
de in de eerste boerenbehuizing rechts de
familie Zwartendijk", 'Pitje' de Zwart
genoemd. Hij verkocht tweedehands
spullen en was in de zomer een bekende
verkoper van consumptie-ijs. Zijn vaste
standplaats was vóór zijn huis aan de
Oude Bergerweg, maar het meest beken
de verkooppunt was bij de boerderij De
Franschman, in de bocht even voorbij de
Donkere Hoek en de splitsing Egrnond/
Bergen aan Zee. Iedere dag reed hij daar
met zijn driewieler-ijskar naar toe. Hij
verkocht er zijn zogenaamde Z.W.O.E.L.
-ijs. De ijsjes werden verkocht voor 2, 3,
5, en 10 cent en je kon kiezen uit een
bakje of een wafel. De afkorting van zijn
Detail uit de VVV-kaart van 1937.
'merk'ijs heb ik hem na vele jaren weten
te ontfutselen. Het betekende: 'Zaait
Welvaart Op Eigen Land', een zin die hij
ooit uit een catalogus van tuinbouwzaden
had gehaald. Vóór de woning van onze
ijscoman ging je linksaf naar de Nesdijk.
Aan de zuidkant van de Nesdijk woonde
boer Jaap de Waard, die een zoon Kees
had, die altijd hele grote stappen nam
(handicap). Daartegenover, aan de noord
kant in een groot vierkant huis, woonde
de familie Miltenburg. De heer J.E. Mil
tenburg'1 was naast directeur van de melk
fabriek 'Wilhelmina' ook wethouder in de
gemeente Bergen.
De Nesdijk was een moeilijke
'straat'; aan welke kant van de Nesdijk
moest je zijn, aan de oostzijde bij de Ber
gerweg of aan de westzijde bij de Meer
weg en de Damlandermolcn. Wij woon
den aan de oostzijde oftewel de
Alkmaarse kant. De weg was smal en ver
hard met grind tot aan ons huis op num
mer 20 (thans is er o.m. gevestigd de
Stichting Vogelopvang Damland), daarna
werd het een karrenspoor. Even voorbij
ons huis - genaamd De Zanders - was
links in de brede berm een klein woonwa
genkamp gevestigd. Voordien was daar
ook een kleine vuilstortplaats. Op dat
zelfde terrein bevonden zich ook twee
cirkelvormige kuilen met een diameter
van circa 3 en 5 meter en ijzeren opstan
den van circa 1 meter. Toen deze wanden,
die in vergaande staat van oxidatie ver
keerden, werden verwijderd in de jaren
dertig, kostte dat werknemer Roobeek
het leven als gevolg van een bloedvergifti-
aina;.
O O
Verdergaand in westelijke richting
kwam je na circa 300 meter bij het huis
Hef Hof»
SlvHloóri
De
Henneman
van Jaap Henneman, oftewel van Jaap
'Kip', die met een groot gezin in een heel
oud klein huisje woonde. Jaap had één
been en reed altijd met een lange houten
kruk op zijn fiets door het dorp. Op ons
maakte het gezin Henneman altijd veel
indruk!
Ongeveer tegenover Henneman, iets
meer naar het zuidoosten, over de
Bergervaart, kwam je via een pad, de
Lange Kamp, bij veehouder J. van der
Woude". Teruglopend kwam je op de
Lijtweg langs het kleine slachthuisje van
de zusters Ursulinen. De plaatselijke sla
ger Jan de Waard slachtte daar voor de
zusters het vee. Het geloei, gemekker en
geknor van de dieren deed, als ze in
afwachting waren van het genadeschot,
als kind angstig aan. De zusters hadden
hun eigen vleesvoorziening; ze waren self
supporting en wel op elk gebied. Verder
het 'zandpad' af stond op de hoek Geest-
weg/Lijtweg, het St. Angela kleuter
schooltje. Zuster Jerona zwaaide hier de
scepter. Voor je het schooltje bereikte had
je aan je linkerhand het grote slachthuis
(later een wasserij) en de toegang naar het
voetbalveld van Bcrdos (Bergense Doel-
schutters). In de jaren dertig werd daar
ieder jaar een toernooi gespeeld waaraan
een elftal met alleen maar zwarte spelers
deelnam (Suriname). Voor ons in die tijd
heel bijzonder. Naast het veld was een
houten gebouw (blokhut) voor de jeugd,
o.a. padvinderij (St. Lambertusgroep). In
1947 is de Lijtweg omgelegd langs het
inmiddels alweer verdwenen voetbalveld.
Achter het Berdosveld lag de 'weste
lijke' Nesdijk, het gedeelte naar de
Meerweg, waar later de dichter Roland
Holst is staan wonen.
I
O
O O
S
o
*8
S3 «fts
|S f
Or
II
■s
tm
f
»V«
Jtsy
Ka
-
est
Zwarten
J.E. Miltenburg
'0.*'.
Hoogeboom#
N,'i| k
J. de Waard
Roozendaal
0 J. vd Woude
