Gorter aan Zee
An het nieuwe Post- en Telegraafkantoor te
Jergen aan Zee is 14 Juni j 1. het eerste gesprek
loor de telefoon gehouden en op 15 Juni is aldaar
Ie eerste brief gepost door dr. H. Gorter, den be
lenden dichter van „de Mei
De bode Vrasdonk bood den eersten postwissel
lan.
Nieuwsbericht uit de Bergensche Bad-, Duin- en
Boschbode van 21 juni 1912.
zomerverblijf en dat vaak voor beperkte
tijd, zo ook Pier Panderstraat 7 en 5.
Nog in de jaren van zijn vestiging in
de Verbrande Pan (vanaf 1921) keert
Gorter naar 'Marijke' terug, bijvoorbeeld
gedurende oktober 1924. Hij kan dan
vaak gezien worden op zijn sportieve
maar ook voorname Engelse 'Ralleigh'
fiets. 'Ik hoorde in lang niet van hem,
maar hij zal in September wel weer
komen opdagen. Mevrouw A. van Schel-
tema heeft hem haar huisje aan zee aange
boden, en hij is van plan daar dan over
dag te gaan werken en in de Verbrande
Pan te slapen. Ik hoop maar dat hij dan
toch weer met mij komt eten, maar ik
vrees dat 't wel te sjouwerig zal zijn en
dat hij aan zee zal moeten blijven voor
zijn maaltijden', schrijft A. Roland Holst
op 28 augustus aan zijn oom R.N. Roland
Holst (7).
Pier Panderstraat 5 is dan in eigendom
van Anna Catharina Kleefstra (1884-
1977) die met haar man, de dichter Carel
Steven Adama van Scheltema (1877-1924)
'De Windroos' bewoont, thans Adama
van Scheltemaweg 4 in Bergen. Vooral
met haar kan Gorter goed opschieten,
minder of nauwelijks met hem. Daaraan
ligt een fors meningsverschil inzake bei
der socialistische overtuiging ten grond
slag.
Gorter gebruikt bij voorkeur de avond
maaltijd in Hotel Nieuw Bakhuis, Pier
Panderstraat 6, recht tegenover Hotel-
Pension Bakhuis, Pier Panderstraat 1. In
dit pension verblijft hij een aantal malen
in de zomer van 1922. Met hotelier J.D.
Rosier (1891-1964) en mevrouw C. Rosier-
Smeets (1891-1982) ontstaan vriendschap
pelijke en hechte betrekkingen. Van voor
het overlijden van Gorters vrouw Wies
(Catharine Louise Cnoop Koopmans,
1866-1916) dateert de driehoeksverhou
ding van Gorter met Ada Prins 1897-
1977) en Jenne Clinge Doorenbos (1886-
1973), de twee vrouwen die elkaar voor
het eerst zullen ontmoeten bij Gorters
crematie op 19 september 1927. Herman
de Liagre Böhl beschrijft in zijn Gorter
biografie Met al mijn bloed heb ik voor
U geleefd deze met name voor Ada
schokkende gebeurtenis en verdiept zich
in verband hiermee in Gorters karakter
en aard (8).
Ten huize van Rosier weet mevrouw
Rosier tactvol op te treden aan de tele
foon - waarvoor Gorter in Hotel Bak
huis terecht kan - en zijn privacy te be
schermen. Vooral Jenne is na het overlij
den van Wies in 1916 Gorters levensge
zellin. Zij bewoont Gorters huis in
Bussum en is zijn toekomstige erfgena
me. In juni 1927 verblijft zij korte tijd in
het hotel. De ontmoetingen met Ada vin
den meestal plaats in de Verbrande Pan.
Ook tussen haar en de Rosiers bestaan
goede contacten.
De biograaf Dc Liagre Böhl tilt de
genoemde verhouding uit boven het tri
viale. Er is sprake geweest van een voor
genomen huwelijk. De brief van Gorter
aan Ada, die haar informeren moet over
het bestaan van Jenne en zijn voornemen
met haar te trouwen wordt door hem
verscheurd. 'Tegenover Jenne hield hij
vol dat Ada te zwak was om de klap te
verdragen. Maar Jenne kon beter weten:
hij wilde Ada eenvoudigweg niet missen'
(9).
Op de hoek van de Boulevard, Pier
Panderstraat 15, in Hotel Trianon, kan
men Gorter eveneens aantreffen. Het
gesprek met de eigenaar J.A. Verwer,
Tussen 1915 en 1924 verbleef Gorter
regelmatig in het huis 'Marijke' aan de
Pier Panderstraat 5. Op de foto, die in 1932
werd genomen, is dat het derde huis
links vanaf de C.F. Zeilerboulevard.
De Pier Panderstraat stond vóór de afbraak
van 1943 haaks op de boulevard
(fotoarchief Piet Mooij, Bergen NH).
44
