Ru Waalewijn* I De wederopbouw van Bergen 1945-1950
De medewerkers van het bureau Wederopbouw
in mei 1946 voor het kantoor Karei de Groote
laan 13. Vlnr J. van Wijk, administrateur, Roel
Niehaus, Kees van den Hoek, Gerda Volkers, Rie
Kaagman, Rinus van der Nieuwenhof en Nico
Steernberg. Op de voorgrond Corry de Leeuw
en Tineke Drolsbach foto Ru Waalewijn).
Nadat op 5 mei 1945 de capitulatie van de
Duitse troepen een feit was, duurde het
nog tot 8 mei alvorens de geallieerde
troepen West-Nederland binnentrokken.
De dag daarvoor had Koningin
Wilhelmina het Koninklijk Besluit no. F 67
getekend waarbij een 'College van
Algemeene Commissarissen voor den
Wederopbouw' binnen het ministerie van
Waterstaat werd ingesteld om tot inven
tarisatie en herstel van de oorlogssschade
te geraken. Dit Koninklijk Besluit zou
uiteraard ook voor het zwaar getroffen
Bergen van groot belang blijken.
De westkust van Nederland maakte deel
uit van de door de bezetter aangelegde
verdedigingslijn, de Atlantik Wall. In de
duinen waren talloze bunkers gebouwd
en achter het duingebied waren antitank-
muren en -grachten aangelegd. In Bergen
aan Zee waren 56 panden op dc buitenste
duinenrij gesloopt, waaronder Hotel
Nassau Bergen. De overige gebouwen
waren door de Wehrmacht danig uitge
woond. In Bergen had het merendeel van
de bevolking het dorp moeten verlaten,
zodat een deel van de woningen leeg
stond, terwijl de Wehrmacht zich in een
ander deel had gevestigd.
Omdat in dc laatste oorlogswinter
geen gas en clectriciteit meer beschikbaar
waren en er ook geen brandstof werd ver
strekt, was de nog aanwezige bevolking
genoodzaakt om op een of andere manier
zelf hierin te voorzien. Het Bergcrbos
was Sperrgebiet, waarin ook nog mijnen
velden lagen, zodat daar geen hout gekapt
kon worden. Met hout, gesloopt uit leeg
staande woningen, was het mogelijk de
kachel brandende te houden en er tevens
een warme maaltijd op te maken. Ook het
gebruik door de Duitsers had het meren
deel van de woningen geen goed gedaan.
Al met al was er veel schade aan het
woningbestand.
Op 1 juli 1945 werd ing. J. Blauw dooi
de gemeentearchitect J.H. Roggeveen aan
gesteld om de schade aan de gebouwen te
taxeren en ze, in overleg met de aanneme-
rij, zo spoedig mogelijk bewoonbaar te
Ru Waalewijn is oud-technisch mede
werker Wederopbouw Bergen en Ge
meentewerken Bergen.
maken. De geëvacueerde dorpsgenoten
stonden te springen om zo snel als het
kon naar hun huizen terug te keren en het
normale leven te hervatten.
Het opnemen van schade aan door de
Duitsers verlaten gebouwen was geen
pretje. De taxateurs werden belaagd door
uitgehongerde vlooien, zodat 's avonds
een uitgebreide schoonmaakbeurt nodig
was. Het werk van Blauw werd na korte
tijd door een van rijkswege ingesteld
bureau overgenomen.
Subbureau Wederopbouw
In Haarlem was voor de wederopbouw in
ons deel van het land het Streekbureau
NoordHolland West ingesteld onder lei
ding van ir. C.A. de Vassy, met daaronder
diversc subbureaus. In Bergen werd aan
de Karei de Grootelaan 13, direct naast
het bureau Gemeentewerken, het subbu-
rcau Noord gevestigd onder leiding van
ing. P. Spijker Kzn. Deze was al op 1
april 1945, dus vóór de bevrijding van
West-Nederland, aangesteld. B. Blokker
werd in juli als adjunct-hoofd benoemd.
Onder dit bureau ressorteerden de
Egmonden, Bergen, Schoorl, Petten,
Callantsoog en De Zijpc.
Als gevolg van vijf jaar bezetting was
dc inrichting van een kantoor op korte
termijn geen eenvoudige zaak, maar
gevorderde spullen van het Duitse leger
brachten in veel gevallen uitkomst. Ook
met het huren van particulier eigendom
werd de kantoorinrichting aangevuld. Zo
bracht bijvoorbeeld een voor die tijd al
zeer antieke schrijfmachine redding in de
nood. Daar het ambtsgebied ruim 30 km
lang was, had het bureau de beschikking
V/StSCOPBOÜW
Sun ailDE.MJ NOOBD
vth «tl srotenDUBew
34
