Uit het archief van de familie Leijen
C.J.M. Leijen
Jacob Leijen, gebo
ren te Bergen in
1793, overleden te
Alkmaar in 1866.
In een 'rode ijzeren kist', in het bezit
van de familie Leijen, bevindt zich de
correspondentie van Jacob Leijen,
broodbakker te Bergen. Gedeelten uit
de briefwisselingen, die betrekking
hebben op zijn zonen Cornelis en Jan,
worden hieronder weergegeven door
Cornelis J.M. Leijen, achterkleinzoon
van Jacob.
In de eerste week van januari 1834 strandt
bij Wijk aan Zee het kofschip 'Helena
von Papenburg', onderweg met graan van
Hannover naar Antwerpen.
Wat bezielt Jacob Leijen, broodbakker
te Bergen, dat 'hol of Casco' te kopen
voor 1700 guldens? Als belegging?
Normaal doet men dat in Bergen in
grond. Als een nieuw avontuur van onze
bakker? Of is het omdat zijn oudste zoon
Cornelis niets voelt voor de bakkerij,
noch voor de boerderij? Moet hij daarom
maar het zeegat uit of is hij net zo avon
tuurlijk als zijn vader?
Op de avond van 1 februari 1834 raakt
het schip weer vlot, nu als de 'Maria
Helena'. Het wordt via Den Helder door
het Groot Noord-Hollands Kanaal, langs
het jaagpad met paarden (kosten dezes
12,50) naar de werf in Alkmaar gesleept.
Daar wordt het schip onder toezicht van
Cornelis 'opgekaafatert' met nieuw tuig
en zeil (230 m2). De herstelkosten lopen
op tot 8000. Voor dit bedrag wordt het
schip verzekerd tegen een premie van 1
in de zomermaanden en 2% in de winter
maanden. Regelmatig komt de 'patroon'
uit Bergen met zijn vrouw Maria Beste
man bij zoon Cornelis de vorderingen
controleren. Ze gaan naar Amsterdam
voor 'gerei'. Nieuw besteld ijzerwerk
wordt afgehaald in de herberg De Raaf in
Alkmaar.
Ondertussen heeft Jacob op 17 februari
1834 aan koning Willem I een verzoek
schrift geschreven, waarin 'suppliant
dezes' zijne Majesteit verzoekt om een
zeebrief voor de 'Maria Helena', om met
de inbreng van zijn zoon Cornelis kaas
uit te voeren en andere waren in te voe
ren. Ondanks het feit dat het schip niet in
Nederland gebouwd is en dus - volgens
de zeewet van 14 maart 1819 - niet in aan
merking komt voor een Nederlandse zee-
brief, maakt de lage prijs van het casco,
vergeleken met de hoge prijs voor het in
zeewaardige staat brengen, de 'Maria
Helena' eigenlijk een Nederlands schip.
De storm was de oorzaak van de stran
ding en niet eigen toedoen of schuld. Bij
het rekwest voor de zeebrief was een ver
klaring ingesloten van de burgemeester
van Bergen, H. van Vladeracken, dat
'Jacob Leijen onder Gods Genadige Be
scherming, in staat is deze onderneming
ten uitvoer te brengen'.
In juni 1834 varen ze dan af naar
Noorwegen, met aan boord zoon Cor
nelis. 'Gezond en Welgemoed' schrijft
kapitein Vlaskamp. En met Gods Zegen:
14 augustus 1833 was Cornelis gevormd
in de Baane kerk te Alkmaar. 'Hij schikt
14
