Het politieke leven in Bergen tussen 1795 en 1798
PUBLICATIE
TOT
7EHBETER.ÏNG VAN EEN1GE FOUTEN
IN DE EERSTE DRUK
VAN HET
ONTWERP VAN CONSTITUTIE
INGESLOPEN.
Gearresteerd by de Nationale Vergadering
reprefenterende het Volk van Nederland.
den 3 j'uly 1797.
Het berde Jaar der baTaafsche vrVhejbi
In den HAAG, tet 'sLands Ötukkery ifgfi
ingezetenen, niet alleen mannen, maar
ook vrouwen en kinderen, en daarvan
opgaaf te doen. Die moest uiterlijk 21
oktober 1795 in Den Haag zijn, een en
ander in verband met het voornemen om
een Algemene Nationale Vergadering bij
een te brengen. Deze volkstelling hield
verband met bovengenoemde vorming
van kiesdistricten.
In Bergen vond de verkiezing plaats
op 26 januari 1796 in de kerk. Honderd
tien stemgerechtigde kiezers brachten hun
stem uit voor een kiezer en een plaatsver
vanger tot de verkiezing van een afge
vaardigde en twee plaatsvervangend afge
vaardigden.
Bergen en de totstandkoming van de
grondwet
Op 1 maart 1796 kwam de Nationale
Vergadering voor het eerst bijeen onder
voorzitterschap van Pieter Paulus. Op
diezelfde dag vergaderde de Staten-
Generaal voor het laatst. De belangrijkste
taak van de Nationale Vergadering was
het opstellen van een grondwet. Hiertoe
werd vanuit de Vergadering een comité
gevormd. In dit comité bleek - evenals in
de Nationale Vergadering - grote ver
deeldheid te bestaan. Enerzijds waren
daar de Unitariërs, die naar een gecentra
liseerde eenheidsstaat streefden, ander
zijds de Federalisten, die de historische
gewestelijke zelfstandigheid wilden hand
haven. Daartussen bewoog zich een
gematigde groepering, de Moderaten, met
de naam 'slijmgasten' bespot, die probeer
de de beide standpunten te verzoenen.
In het comité dat aan de staatsregeling
(grondwet) werkte waren de Unitariërs in
de minderheid. Het eerste ontwerp was
daarom sterk federalistisch en vond geen
genade in de Nationale Vergadering.
Nadat het ontwerp in unitarische zin was
aangepast werd het in augustus 1797 aan
de grondvergaderingen voorgelegd. Op 8
augustus 1797 verwierpen de grondverga
deringen de voorgestelde staatsregeling
met grote meerderheid.
Ook in Bergen brachten op 8 augustus
de stemgerechtigden schriftelijk hun stem
over het grondwetsontwerp uit. Opge-
roepenen gaven door middel van 'ja' of
'neen' hun mening over het aannemen of
verwerpen van de ontwerp constitutie; 71
stemmen werden geteld. Helaas is niet
bekend hoeveel Bergenarcn vóór of tegen
hebben gestemd.
Nieuwe Nationale Vergadering
Aangezien de periode van anderhalf jaar,
waarbinnen de Nationale Vergadering
door afkondiging van een grondwet haar
werk definitief beëindigd zou moeten
hebben op 1 september 1797 zou verlo
pen, werd reeds op 1 augustus een nieuwe
Nationale Vergadering gekozen. Weer
werd een oproep gedaan om een kiezer en
een plaatsvervanger te benoemen tot de
verkiezing van een afgevaardigde en twee
plaatsvervangers voor de Tweede Natio
nale Vergadering. In Bergen was de op
komst voor deze stemming teleurstellend,
slechts 36 stemmen werden geteld. Op I
september 1797 begon deze Tweede Na
tionale Vergadering haar werkzaamheden.
Oproep voor Joost
Ivangh om op 8
augustus 1797 zijn
stem uit te brengen
voor het wel of niet
aannemen van de
voorgestelde grond
wet. Getekend door
de secretaris van de
municipaliteit
J. Ivangh.
(Oud Archief Bergen,
inv. nr. 27).
De BURGER
Wordt als apparent-e Stemgerechtigde, ingevolge de Proclama
tie der Nationaale Vergadering, van den 2*. Juny 1797, opge
roepen tegens Dingsdag den 8 Augustus 1797 des je-,
ten A? uur en. j
om, conform gemelde Proclamatie, zyne Stem uit te brengen
over het aanneemen of verwerpen van het Ontwerp van Confti-
tutie, by gemelde Nationaale Vergadering, op den 30 Mcy
1797 gearrefteert, en zulks met Ja of Neen, op die wyze by
het Reglement voor de Nationaale Vergadering voorgefchree-
Aótum den j 1797^
