ook het grootste deel van het terrein
bebost.
In 1941 werd De Zandhoeve gevor
derd ingevolge een besluit van de
Militaire Commandant. In 1945 werd het
complex als volkshogeschool in gebruik
genomen en in 1949 verkreeg VHS
Bergen het terrein met gebouwen in
eigendom. In 1965 werd het woonhuis,
dat toen in gebruik was als cursusge
bouw, aanzienlijk uitgebreid naar ontwer
pen van de architecten Tauber en Hoonig.
Slaapgebouwen, meer cursusruimte en
een eetzaal, met daaronder een entree
werden toegevoegd. In 1991 werd de
slaapaccommodatie geheel gerenoveerd
(Tauber) en in 1995 behoorlijk uitgebreid
naar een ontwerp van architect Cornelis
de Jong. En zoals een normale onderne
mer dat doet: financiering van deze uit
breiding met een hypotheek en hard blij
ven werken om het allemaal weer terug te
verdienen. En dat zal vast lukken, want
op dit moment beschikt de Zandhoeve
over acht cursuszalen, twee bars, twee
restaurants, een nieuwe keuken volgens
de allernieuwste richtlijnen (en wensen)
die makkelijk 300 maaltijden aankan en
van waaruit gecaterd wordt naar 't Oude
Hof, 100 hotelkamers (met 150 bedden)
en diverse ontspanningsruimten (biljart,
fitness). Met buiten een vijver waarin bin
nenkort een kunstwerk van Frank Rosen
geplaatst wordt.
De Zandhoeve wordt - voor zover
mogelijk - ecologisch beheerd. Het bete
kent niet meer en niet minder dan het
creëren van een zo gevarieerd mogelijk
gebied (bebossing, flora en fauna). VHS
Bergen doet dit in samenwerking met de
Bosdienst van de gemeente Bergen,
Staatsbosbeheer, Bergens Natuur- en
Landschapsbeheer en de Planologische
Dienst van de Provincie Noord-Holland.
In de loop van de tijd is een wandelge
bied ontstaan voor cursisten en gasten die
verblijven op de Zandhoeve. In dit gebied
is onder andere te zien dat de heide vrijge
maakt is, dat bomen geringd worden om
onderbegroeiing te bevorderen, zodat
spechten en uilen er kunnen leven terwijl
takkenwallen het wandelgedeelte op een
natuurlijke wijze afbakenen. Sommige
stukken grond zijn zo verschraald dat er
zelfs orchideeën opkomen. Ook het zeld
zame rondbladig wintergroen, pirola, is
op het terrein te vinden. Er is zelfs een
winterverblijf voor vleermuizen gecreëerd
en een bijenkuil voor wilde insecten.
Tot slot
Het is een genoegen om op dit erfgoed
(het zijn er dus twee!) te werken en er
zoveel gasten/cursisten van te laten mee
genieten. Een ritje op de fiets tussen
't Oude Hof en de Zandhoeve is dan ook
echt geen straf.
Even afstappen bij de poorten van 't
Oude Hof om stil te staan bij de slotzin
nen van het gedicht van A. Roland Holst:
Eeuwen heeft dit oud oord
van stilte onder trotse bomen
hoge geslachten toebehoord.
Thans mocht het dan zo komen
dat Bergen's gemenebest
met dit domein kon verwerven
het hart van dit kustgewest.
Jacob van Reenen's erven
droegen het over, opdat
ons nageslacht bevroede
hier berust onder onze hoede
een nooit deelbare''' schat.
Nooit deelbaar wil zeggen dat bos en
gebouwen in de staat moeten blijven zoals
ze werden aangekocht, de familie Van
Reenen had veel meer geld kunnen krij
gen voor haar landgoed als dit vooraf was
verkaveld in bouwterreinen voor bunga
lows. Of zoals een raadslid bij de behan
deling van de aankoop zei: "De gemeente
Bergen heeft zich hiermee voor eeuwig
aan de familie Van Reenen verplicht. De
aankooponderhandelingen hebben jaren
lang geduurd en betroffen niet alleen 't
Oude Hof maar ook Kranenburgh, de
villa Maesdammerhof en heel wat perce
len land. Het was de belangrijkste grond
aankoop die de gemeente Bergen ooit
heeft gedaan.
Bronnen:
Gouden Bergen, vijftig jaar gastvrijheid',
uitgegeven door VHS Bergen ter gelegen
heid van het 50-jarig bestaan, december
1995.
Concepttekst van de omschrijving van de
historische buitenplaats Het Hof voor het
monumentenregister, door de Rijksdienst
voor de Monumentenzorg, juli 1997.
