De laatste rit met de lorrie in juni 1909. Pas
sagiers zijn de heer en mevrouw Van Reenen en
genodigden. De in 1906 ingestelde lorriedienst
maakte gebruik van het smalspoor voor het
werkverkeer fotoarchief Piet Mooij, Bergen NH).
verkocht zodat ook anderen konden bou
wen. Zeer vermeldenswaard is de Thee
koepel van de dames Sterken, die in 1909
werd gebouwd. Architect was de heer
Mauve. Volgens de bouwtekening werd
de koepel voorzien van een windwijzer in
de vorm van een soort bazuinengel.
De start van de hele onderneming was
uiteraard moeilijk. Wie wil zich als eerste
vestigen op een verlaten plek? Daartoe
moest tenminste voor een goede bereik
baarheid gezorgd worden. Die kwam er
in 1906, in de vorm van een lorriedienst
(paardentram). Daarmee werd Bergen aan
Zee ook voor toeristen goed bereikbaar.
Uitbreiding
Veel mensen, die in Bergen met vakantie
waren, werden op hun uitstapje naar
Bergen aan Zee bekoord door de mooie
omgeving. Zij wilden daar hun vakantie
wel doorbrengen en misschien een vakan
tieverblijf bouwen. En als het een nog
grotere aantrekkingskracht bleek te heb
ben, er wel permanent gaan wonen. Na
een aarzelend begin, ontstond allengs
meer belangstelling voor het bouwen in
het nieuwe dorp. Vooral toen een einde
begon te komen aan de 'primitieve'
omstandigheden waaronder de eerste
bewoners er bivakkeerden. Er werd, we
schrijven nu 1909, waterleiding aangelegd
en er kwam een heuse railverbinding. In
1912 werd Bergen aan Zee verrijkt met
een postkantoor. Openingstijden op
werkdagen: van 8.00-12.00, van 14.00-
16.00 en van 17.30-19.30 uur; op zon- en
feestdagen van 8.00-9.00 en van 13.00-
14.00 uur. De buslichtingen waren op
werkdagen: 6.45, 12.05, 16.05 en 19.30
uur, op zon- en feestdagen gebeurde dat
om 6.45. Dat was natuurlijk alleen in het
zomerseizoen, maar toch, over service
gesproken.
De BEM maakte uiteraard ook reclame
voor haar percelen grond. Afhankelijk
van de ligging was de prijs van de perce
len 1 tot 5 per vierkante meter. In
1910 kreeg men hierop nog 20% korting
als men in het najaar van dat jaar of in het
voorjaar van 1911 ging bouwen. In 1910
was de reeds genoemde Bad-, Duin- en
Boschbode verkrijgbaar bij de heer A.
Passer in Prins Maurits, alwaar ook 'Het
liedje van den Bergenaar' te koop was
voor 10 cent.
Tot 1914 werden bijna 40 panden
neergezet. Dat was geen slecht begin, in
aanmerking genomen dat er voor de ver
dere 70 huizen nog 25 jaar zouden ver
strijken. Tijdens de Eerste Wereldoorlog
ging het bouwen ook door. Een uitschie
ter was het jaar 1916, toen er acht huizen
(inclusief de villa Russenduin) verrezen.
De grondverkoop van het Russenduin
was wel een uitzonderlijke transactie.
Toen verwisselden er 129.700 vierkante
meter van eigenaar voor het bedrag van
46.692, een voor die tijd enorme som,
maar je kreeg er toch wel een aardig lapje
grond voor, en 36 cent per vierkante
meter lijkt vandaag de dag niet veel meer.
De eerste na-oorlogse jaren, tot 1921, ver
toonden ook een behoorlijke bouwactivi
teit, er kwamen zestien woningen bij. In
de volgende zes jaar was het rustig aan
het bouwfront, er werd slechts een hand
jevol huizen gebouwd. In het tijdvak
1928-1939 werd Bergen aan Zee 'vol
tooid'. Het huizenbestand werd met 35
stuks verrijkt. Het totaal aantal panden
De Theekoepel, in
1909 gebouwd voor
de dames Sterken
naar een plan van
architect Mauve. Op
last van de Duitse
autoriteiten op
7 november 1942
afgebroken (fotocol
lectie Herman Roos).
29
