1954: Vliegramp bij Bergen aan Zee
KLM-vliegtuig 'Willem Bontekoe' stortte 40 jaar
geleden in de Noordzee
I 42
W.S. Janssen
Op 23 augustus jl. was het 40 jaar gele
den dat een DC6B van de KLM voor
de kust ten onder ging. Het toestel, de
PH DFO, die de naam 'Willem Bonte
koe' droeg en op enkele dagen na twee
jaar oud was, vertrok op zondag 22
augustus 1954 om 17.30 uur plaatselij
ke tijd vanuit New York richting Am
sterdam, met aan boord 9 bemannings
leden en 21 passagiers. Bij een tussen
landing op de Noordierse luchthaven
Shannon stapten 9 passagiers uit. De
'Willem Bontekoe' vertrok hierna op
maandagmorgen om half elf met de
overgebleven 12 passagiers.
Om half één die middag - inmiddels
vloog men op ongeveer 50 kilometer
vanaf de Nederlandse kust - bevestigde
de marconist de ontvangst van de baro
meterstand en van het Nederlandse
weerbericht. In het toestel was men op
dat moment al bezig met voorbereidin
gen voor het dalen. Binnen een kwar
tier zou het immers op de thuishaven
Schiphol landen. Het contact met deze
marconist zou het laatste met de 'Wil
lem Bontekoe' zijn.
Zoekactie
Om één uur die middag van de 23e
augustus werd men op de luchthaven
De eerste DC6B tandde op 15 mei
1952 op Schiphol onder grote belang
stelling van het grondpersoneel. Op de
achtergrond zijn de oude stationsge
bouwen van Schiphol Oost zichtbaar.
toch ongerust. En toen men een kwar
tier later nog steeds niets van het toe
stel had vernomen, ging de eerste
noodkreet via Radio Scheveningen de
lucht in. De scheepvaart werd verzocht
uit te kijken. Om half drie kregen de
Egmondse en de IJmuidense redding
boten resp. de 'President Steyn' en de
'Neeltje Jacoba' opdracht met spoed
uit te varen. Op dat moment stond er
een westelijke wind, windkracht 6, en
het regende flink, al sinds vele uren.
Spoedig nam de Marine met vliegtui
gen, schepen en een helicopter, en de
KLM met twee Dakota's, deel aan een
voor die tijd grote zoekoperatie.
De Luchtvaartmaatschappij deelde
even later mee dat de 'Willem Bonte
koe' het theoretisch tot ongeveer vier
uur die middag op de nog aanwezige
brandstofvoorraad kon volhouden.
Hierna braken voor de KLM en de
wachtende familieleden op de luchtha
ven spannende uren aan. Toen om vier
uur nog niets van het toestel was ver
nomen, werd de hoop op een goede
afloop uiterst klein.
Rampplek gelokaliseerd
Het is inmiddels vijf uur in de middag
als de schipper van de kotter 'IJmuiden
5', genaamd 'Texel', laat weten dat hij -
om kwart voor vier al - ter hoogte van
Bergen aan Zee een reddingvlot, pa
pieren, boeken en enkele pakketten
heeft zien drijven. Een bevestiging van
een ongeluk geeft de loodsboot 'Bella-
trix', die in ongeveer dezelfde omge
ving twee witte hoofdkussens met daar
op in blauwe letters KLM en o.a. drie
blauwe KLM-dekens en een gedeelte
van een passagiersstoel heeft waarge
nomen.
Radio Scheveningen komt hierna
nogmaals in de lucht met het bericht
voor alle deelnemers aan de zoekactie
om vooral uit te kijken naar overleven
den, eventueel met zwemvesten voor
zien van wit uitstralend licht.
De Egmondse reddingboot 'President
Steyn' krijgt tijdens de zoekactie één
van de plaids die zich aan boord van
het vliegtuig hadden bevonden, in de
schroef van de boot. Na veel moeite
kan deze worden verwijderd en kan de
reddingboot de zoekactie voortzetten.
Die avond wordt het door het slechte
weer al vroeg donker. Maar de schepen
gaan tot in de nacht door met zoeken
naar overlevenden. De sleepboot 'Hec-
tor' vaart laat in de nacht haar thuisha
ven IJmuiden binnen met het stoffeüjk
overschot van een kind. Het blijkt het
zoontje te zijn van een echtpaar uit
Haïti.
De volgende dag stelt een onderzoek
commissie de juiste plek vast - ter
hoogte van Bergen aan Zee - waar het
wrak van de 'Willem Bontekoe' ligt.
Een grote hoeveelheid onderdelen van
de kabine-inrichting is over een opper
vlakte van bijna een vierkante kilome
ter aangetroffen en uit zee opgevist.
Inmiddels heeft ook de sleepboot
'Noord-Holland' stoffeüjke resten
aangetroffen. Deze worden aan boord
genomen en naar de haven van IJmui
den overgebracht.
Hervatting zoekactie
De dag na de ramp turen de nog
steeds aanwezige badgasten - het is
tenslotte een maand om op zomerva
kantie te gaan - vanaf de Bergense
boulevard en het strand de zee in.
Op ongeveer 7 kilometer uit de kust
ligt een mijnenveger van de Marine.
Een Dakota van de KLM komt vanaf
de richting van Schoorl laagvliegend op
korte afstand van de kust langs Bergen
aan Zee, zijn koers vervolgend richting
Egmond aan Zee.
Niet alleen wordt door de Dakota en
een mijnenveger deze morgen aktief
gezocht, maar vele kotters en vliegtui
gen zoeken weer systematisch dit kust-